Διατροφή & Συστατικά (Άλογο)

Για να διατηρήσετε το άλογό σας σε άριστη σωματική κατάσταση θα πρέπει να επιδιώξετε έναν συνδυασμό  σωστής διατροφής και  σωστής δραστηριότητας. Η άριστη σωματική κατάσταση ενός αλόγου ποικίλλει ανάλογα με τη φυλή, την ηλικία και τη δραστηριότητα του, δηλαδή  τον φόρτο εργασίας ή άθλησης του. Πριν αποφασίσετε τι να ταΐζετε  το άλογό σας, πρέπει να ελέγξετε αν  έχει το ιδανικό βάρος ή χρειάζεται να χάσει ή να πάρει βάρος.

Τι σημαίνει άριστη σωματική κατάσταση;

Ένα άλογο σε άριστη σωματική κατάσταση έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

  • Ένα δυνατό, μυώδη, σταθερό λαιμό χωρίς κορυφή (κορυφαία γραμμή του λαιμού). Να μην συγχέετε την κορυφή (crest )με την άνω μυϊκή γραμμή του λαιμού.
  • Οι πλευρές πρέπει να είναι καλυμμένες, αλλά να ψηλαφούνται (να λαμβάνεται υπόψη το πάχος του τριχώματος των αλόγων ).
  • Δεν πρέπει να υπάρχει πτυχή του δέρματος κατά μήκος της πλάτης και η σπονδυλική στήλη δεν πρέπει να παρουσιάζει προβλήματα (spinus processes).
  • Τα οπίσθια του αλόγου πρέπει να είναι στρογγυλεμένα με μικρή κάλυψη λίπους. Η λεκάνη πρέπει να ψηλαφείται εκεί που  το δέρμα είναι ευλύγιστο.

Βεβαιωθείτε ότι έχετε εκτιμήσει σωστά την σωματική κατάσταση του αλόγου σας πριν λάβετε αποφάσεις για την διατροφή του.

Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα ημερήσιο σιτηρέσιο;

Το απόφθεγμα «είμαστε αυτό που τρώμε», ισχύει  και για το άλογο. Μια ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για να κρατήσει το άλογό σας χαρούμενο και υγιές. Η σωστή διατροφή θα εξασφαλίσει στο άλογό σας υγιές τρίχωμα, δέρμα, οστά, μύες και πόδια. Μια υγιεινή διατροφή θα συντελέσει στο να  παραμείνει το άλογό σας υγιές και να έχει άφθονη ενέργεια.

Η δίαιτα των αλόγων περιλαμβάνει  πέντε βασικά μέρη:

  • Νερό: Τα άλογα πρέπει να έχουν σταθερή παροχή φρέσκου, καθαρού νερού. Οι απαιτήσεις κυμαίνονται από 20-50 λίτρα / ημέρα, ανάλογα με την ηλικία, τον φόρτο εργασίας, την ποσότητα φαγητού που καταναλώνεται, τις περιβαλλοντικές θερμοκρασίες κλπ.
  • Ενέργεια: Η ενέργεια  παρέχεται από υδατάνθρακες, (άμυλο δημητριακών από βρώμη, κριθάρι κ.λπ.) και από εύπεπτες ίνες από τη βόσκηση. Το λίπος χρησιμοποιείται ως συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας. Το λίπος και οι εύπεπτες ίνες είναι πηγές ενέργειας βραδείας απελευθέρωσης, ενώ τα άμυλα δημητριακών είναι πηγές ενέργειας ταχείας απελευθέρωσης.
  • Πρωτεΐνη:  Είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της υγείας των  ιστών του σώματος, όπως οι μύες. Προσλαμβάνεται  από τη βόσκηση, το σανό και το χόρτο.
  • Μέταλλα: Τα σημαντικότερα μέταλλα που χρειάζεται ένας οργανισμός είναι το ασβέστιο, ο φώσφορος, το μαγνήσιο, το νάτριο, το χλώριο και το κάλιο. Επίσης απαιτούνται πολύ μικρότερες ποσότητες σε   ιχνοστοιχεία, όπως π.χ. χαλκός, ψευδάργυρος και σελήνιο. Όλα τα ανωτέρω πρέπει να παρέχονται με τη χορήγηση σύνθετων εμπλουτισμένων  τροφών σε σωστές αναλογίες.
  • Βιταμίνες: Η φρέσκια βόσκηση αποτελεί σημαντική πηγή βιταμινών. Οι ανάγκες σε βιταμίνες πληρούνται όταν τα άλογα έχουν πρόσβαση σε καλής ποιότητας σανό ή βόσκηση. Η βιταμίνη Α είναι η πιο «διάσημη» βιταμίνη που συνήθως προστίθεται στα σιτηρέσια για να βοηθήσει στην καλή υγεία και ανάπτυξη του αλόγου. Επίσης προστίθεται η βιταμίνη Ε που προστατεύει τους μυς από το οξειδωτικό στρές. Για τα άλογα εργασίας που έχουν αυξημένες ενεργειακές ανάγκες η τροφή πρέπει να εμπλουτίζεται  και με  βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Ας σημειωθεί ότι ο σανός χάνει την περιεκτικότητα σε βιταμίνες εντός έξι μηνών από τη συγκομιδή του.

Οι ζωοτροφές (σανός ή γρασίδι) πρέπει να αποτελούν τη βάση της δίαιτας των αλόγων σας. Υπάρχουν δύο τύποι:

  • Όσπρια: αλφάλφα, τριφύλλι, κλπ. Έχουν μεγαλύτερες ποσότητες πρωτεΐνης, ασβεστίου και καλίου από το χόρτο.
  • Γρασίδι: Υπάρχουν πολλές ποικιλίες. Έχουν μικρότερες ποσότητες θρεπτικών συστατικών από τα όσπρια, αλλά εξακολουθούν να είναι ζωτικής σημασίας για μια ισορροπημένη διατροφή.

Προκειμένου να έχουμε μια ισορροπημένη διατροφή, θα χρειαστεί να τροφοδοτηθεί το άλογο σας με θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τις ζωοτροφές και ιδίως από τις ζωοτροφές κακής ποιότητας. Αυτό είναι πολύ συνηθισμένο το χειμώνα, όταν απαιτείται περισσότερη ενέργεια για την διατήρηση της θερμοκρασίας  του σώματος. Όταν δεν υπάρχει αρκετή ποσότητα βόσκησης πρέπει, για να διατηρηθεί το σωματικό βάρος, να παρέχουμε στα άλογα περισσότερα συμπυκνώματα. Η χορήγηση  εμπορικών τροφών / συμπυκνωμάτων είναι πολύ  συνηθισμένη πρακτική για να εξασφαλίσουμε μια ισορροπημένη διατροφή και περιλαμβάνει:

  • Δημητριακά, π.χ. βρώμη, κριθάρι.
  • Γεύμα χόρτου.
  • Σόγια.
  • Συμπληρώματα βιταμινών / μετάλλων/ιχνοστοιχείων
  • Πηγές φυτικών ινών.
  • Φλοιός σιτηρών.
  • Φλοιός βρώμης.

Πώς μπορώ να υπολογίσω την ημερήσια ποσότητα τροφής που πρέπει να χορηγήσω;

Πρώτα απ’  όλα θα πρέπει να μάθετε πόσο ζυγίζει το άλογό σας. Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι για να γίνει αυτό:

  • Ζύγισμα με κλίμακα: Είναι η πιο ακριβής μέθοδος. Οι ζυγαριές συνήθως βρίσκονται σε κτηνιατρικές κλινικές ή σε αγωνιστικούς χώρους.
  • Ζύγισμα με  ταινία: Είναι απλή και αποτελεσματική μέθοδος. Η ταινία τυλίγεται  γύρω από την καρδιακή περίμετρο του αλόγου, ακριβώς πίσω από το ακρώμιο και κοντά στα μπροστινά πόδια. Τα άκρα της ταινίας αλληλεπικαλύπτονται και εμφανίζεται το βάρος του αλόγου. Κυκλοφορούν ταινίες ανάλογα με τη φυλή, το μέγεθος και το βάρος των αλόγων.
  • Ζύγισμα με υπολογιστή: Οι υπολογιστές είναι απλοί και εύχρηστοι, αλλά είναι  ακριβοί.

Μόλις διαπιστώσετε το βάρος του αλόγου σας, πρέπει να αξιολογήσετε το φόρτο εργασίας του.

 Υπάρχουν τέσσερις βασικές κατηγορίες εργασίας:

  • Συντήρηση: 
    • Άλογα και πόνυ σε ηρεμία.
  • Ελαφρά εργασία:
    • Hacking για 1-2 ώρες / ημέρα.
    • Αρχικού επιπέδου ιππασίαΑρχικού επιπέδου άλματα.
    • Αρχικού επιπέδου εμφάνιση σε show.
  • Μεσαία εργασία:
    • Συνδεδεμένες τάξεις κυνηγών εργασίας.
    • Άλογα αντοχής (έως 50 μίλια).
    • Ενδιάμεσου επιπέδου  ιππασία.
    • Ενδιάμεσου επιπέδου εμφάνιση σε show ( foxhunters, βαθμού Α και Β, κλπ).
    • Αρχικού επιπέδου  και ενδιάμεσες εκδηλώσεις μιας ημέρας.
    • Αγωνιστικά αθλήματα (εργασία με γρήγορο κυνήγι).
  • Σκληρή εργασία:
    • Ιππασία υψηλού επιπέδου.
    • Άλογα αντοχής (έως και 100 μίλια).
    • Κυνηγοί (1-2 ημέρες / εβδομάδα).
    • Άλογα αγώνων στην εκπαίδευση / point-to-point / Εθνικό κυνήγι / Flat αγώνες.

Τώρα μπορείτε να υπολογίσετε τις ημερήσιες ποσότητες τροφής. Δείτε τον παρακάτω πίνακα για εκτιμώμενες αναλογίες συμπυκνωμένης τροφής / βοσκής σε κιλά ανάλογα με το σωματικό βάρος του αλόγου σας.

Σωματικό βάρος

Συντήρηση ή ελαφρά
εργασία

Μεσαία εργασία

Σκληρή εργασία

(κιλά)

τροφή (kg)

Βοσκή
(kg)

τροφή (kg)

Βοσκή (kg)

τροφή  / Βοσκή      (kg)

200

1,1

2,9

1.8

2.2

2.5 / 1,5

250

1.25

3.75

2.25

2.75

3.15/ 1,85

300

1.5

4.5

2.7

3.3

3.75/ 2,25

350

1.75

5.25

3.15

3.85

4.4/ 2,6

400

2

6

3.6

4.4

5 / 3

450

2.25

6.75

3.95

4.95

5.6  /3.4

500

2.5

7.5

4.5

5.5

6.25  / 3.75

550

2.75

8.25

4.95

6.05

6.9/ 4,1

600

3

9

5.4

6.6

7.5 / 4.5

 

Συμβουλές για τη σίτιση.

  • Ταΐστε το άλογο σας συχνά, δίνοντας  μικρή ποσότητα τροφής κάθε φορά . Αυτή η τακτική θα βοηθήσει το πεπτικό σύστημα του αλόγου το οποίο από τη φύση του δεν μπορεί να επεξεργαστεί  πάνω από 2-3 κιλά τροφής, σε ένα γεύμα. Ακολουθώντας αυτή τη τακτική ίσως χρειαστεί τα μεγαλόσωμα άλογα που χρησιμοποιούνται σε βαριές εργασίες να ταϊστούν τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα.
  • Δημιουργήστε μια ρουτίνα διατροφής. Τα άλογα είναι πλάσματα που αγαπούν την συνήθεια.
  • Αν χρειαστεί να αλλάξετε τροφή, θα πρέπει να το κάνετε σταδιακά για μια περίοδο 7-10 ημερών, έτσι ώστε το πεπτικό σύστημα του αλόγου  να προσαρμοστεί στην αλλαγή χωρίς αρνητικές συνέπειες ή αντιδράσεις. Κάθε νέα τροφή θα πρέπει να αναμιχθεί με την παλιά τροφή, αυξάνοντας σταδιακά τη νέα και μειώνοντας την παλιά για τις πρώτες 7-10 ημέρες.
  • Δίνετε στο άλογο αρκετή ποσότητα από σανό ή χόρτο, ιδιαίτερα το χειμώνα, διότι το χειμώνα αν και το γρασίδι είναι άφθονο δεν έχει τη θρεπτική αξία που έχει  το καλοκαίρι. Η χορήγηση άφθονης τροφής  θα κρατήσει το άλογό σας ζεστό. Αποφύγετε να ταΐζετε το άλογο με πολύ σκονισμένο ή μουχλιασμένο σανό. Εάν επιθυμείτε, μπορείτε να μουσκέψετε το σανό στο νερό για 20 λεπτά πριν τη σίτιση. Προσοχή μην αφήνετε το σανό να μουσκεύει  στο νερό για περισσότερο χρόνο διότι θα  χάσει τμήμα της θρεπτικής του αξίας. Όσο καλύτερης ποιότητας ζωοτροφές σιτίζετε  το άλογό σας, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες να παρουσιαστούν πεπτικά προβλήματα.
  • Είναι επίσης σημαντική η χορήγηση ενός άλατος ή πέτρας ορυκτών.
  • Μην σιτίζετε το άλογο αμέσως πριν ή αμέσως μετά την άσκηση. Αφήστε το άλογό σας να ξεκουραστεί και να κρυώσει για μια ώρα περίπου μετά την άσκηση. Επίσης προβλέψτε να υπάρχει πάντα διαθέσιμο νερό μετά την άσκηση.
  •  Φροντίστε το άλογο σας να πίνει ικανοποιητική ποσότητα νερού.  Εάν το άλογό σας δεν πίνει αρκετό νερό μπορεί να αφυδατωθεί ή να εμφανίσει κολικό, ιδιαίτερα το χειμώνα, που το νερό είναι πολύ κρύο. Για να εξασφαλίσετε ότι το άλογό σας πίνει τη σωστή ποσότητα νερού και να αποτρέψετε τις συνέπειες της μη ικανοποιητικής λήψης νερού,  μπορείτε να ακολουθήσετε τις παρακάτω συμβουλές:
    • Ζεστάνετε, αν είναι δυνατόν, το νερό για τα σταβλισμένα άλογα.
    • Δίνετε  χυμώδη τρόφιμα για την ενθάρρυνση της πρόσληψης νερού π.χ. εμποτισμένο με νερό πολτό ζαχαρότευτλων.
    • Βεβαιωθείτε ότι οι σκάφες σίτισης των αλόγων, ειδικά τους χειμερινούς μήνες δεν έχουν πιάσει πάγο. Τοποθετήστε περισσότερες από μία ποτίστρες νερού, μακριά από τις σκάφες σίτισης, έτσι ώστε αν ο χώρος γύρω από κάποιες ποτίστρες γίνει λασπώδης να μπορεί το άλογο να πιεί νερό από τις άλλες ποτίστρες.
    • Προσθέστε λίγο αλάτι στη διατροφή των αλόγων σας ή χορηγήστε μια πέτρα ορυκτών (Θα αυξηθεί η κατανάλωση νερού).
Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right

Διατροφή & Συστατικά (Βότανα)

Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι οι πρόγονοι των κατοικίδιων σκύλων και  γάτων ήταν άγρια ​​ζώα και ήταν σε θέση να φροντίσουν τον εαυτό τους με επιτυχία. Για αιώνες ο άνθρωπος εξημέρωνε και απολάμβανε την συντροφιά αυτών των ζώων - πριν από 6.000 χρόνια οι Αιγύπτιοι θεωρούσαν τις γάτες  ιερά όντα. Οι γάτες και κατά κύριο λόγο οι σκύλοι έχουν χρησιμοποιηθεί σε σχέσεις εργασίας όσον αφορά το κυνήγι και την προστασία, και για τις υπηρεσίες αυτές λάμβαναν ως ανταμοιβή τροφή και καταφύγιο. Αυτά τα ζώα ήταν ελεύθερα να τρέχουν και να ζουν μια περισσότερο  φυσική ζωή.

Ο σύγχρονος άνθρωπος εξακολουθεί να αγαπά τα ζώα και να τα έχει κοντά του, αλλά εξαιτίας του σύγχρονου τρόπου ζωής, έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο ζωής αυτών των ζώων, περιορίζοντάς τα σε μικρές κατοικίες και μεταβάλλοντας τη διατροφή τους. Αυτό επηρεάζει την υγεία τους, την κατάσταση των νεύρων, το πεπτικό σύστημα και τη στάση τους. Η εισαγωγή βοτάνων στη διατροφή τους σίγουρα θα επαναφέρει και θα βοηθήσει τον οργανισμό τους να λειτουργεί άριστα.

Το ερώτημα είναι ποια βότανα είναι κατάλληλα για την ευζωία των ζώων συντροφιάς και τι ιδιότητες πρέπει να έχουν. Στις επόμενες γραμμές θα δούμε ορισμένα από τα πιο δημοφιλή βότανα που χρησιμοποιούνται στη διατροφή των κατοικίδιων αλλά και πως βοηθούν τον οργανισμό να είναι σε άριστη κατάσταση.

Δενδρολίβανο 

Έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες, χάρη στις οποίες προστατεύει τα δόντια από τη δημιουργία τρυγίας και δρα κατά της κακοσμίας της αναπνοής.

Ιπποφαές

Superfood, υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά. Προάγει την καλή λειτουργία του οργανισμού, επιταχύνει την επούλωση των τραυμάτων και έχει αντιφλεγμονώδη δράση.

Χαμομήλι

Χρησιμοποιείται ευρέως εδώ και αιώνες χάρη στις θεραπευτικές ιδιότητες του. Αποτελεί φυσική πηγή αντιοξειδωτικών κι έχει αντισηπτικές και αντιπαρασιτικές ιδιότητες.

Μαϊντανός

Πλούσιος σε φλαβονοειδή , χαρίζει εξαιρετική γεύση σε κάθε τροφή και βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου και του διαβήτη, ενώ παράλληλα βελτιώνει την υγεία των οστών.

Θυμάρι

Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά , χαρίζει εξαιρετική γεύση σε κάθε τροφή και βοηθά στην διαχείριση του άγχους, ενώ παράλληλα ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Κουρκουμάς

Ο κουρκουμάς ενισχύει το νευρικό σύστημα , βελτιώνει την λειτουργία του εγκεφάλου και ελαχιστοποιεί τους κινδύνους νευρικών παθήσεων.

Πικραλίδα

Η πικραλίδα, επίσης γνωστή ως «το δόντι του λιονταριού» ή αγριοράδικο ή ταραξάκο, είναι ένα πολυετές βότανο που υπάρχει σε αφθονία στα ελληνικά βουνά και λιβάδια και είναι γνωστή σε πολλούς και ως ραδίκι του βουνού. Το τσάι και το εκχύλισμα από ρίζα πικραλίδας χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπως:

  • παθήσεις οστών και αρθρώσεων
  • μολύνσεις του αναπνευστικού (βρογχίτιδα, πνευμονία, κ.ά.)
  • γαστρεντερικά προβλήματα
  • ορμονική ανισορροπία
  • ίκτερος
  • δερματικές παθήσεις
  • οιδήματα
  • λίθοι και ψαμμίαση του ουροποιητικού
  • απώλεια βάρους
  • αντιβακτηριδιακό, αντιμυκητιακό, αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό
  • διεγερτικό της όρεξης
  • ρυθμιστικό του σακχάρου του αίματος
  • αποτοξινωτικό
  • διουρητικό
  • πρεβιοτικό
Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right

Διατροφή & Συστατικά (Γρήγορη Ανάρρωση)

Όταν τα ζώα συντροφιάς δεν σιτίζονται λόγω σοβαρών ασθενειών χρειαζόμαστε μια πλήρη διαιτητική τροφή για την υποστήριξη του οργανισμού. Η  διαιτητική τροφή για γρήγορη ανάρρωση και αποκατάσταση πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά :
  1. Υψηλή ενέργεια
  2. Υψηλής ποιότητας βασικά θρεπτικά συστατικά
  3. Εξαιρετικά εύπεπτα συστατικά
  • Η αυξημένη πρωτεΐνη (υψηλής βιολογικής αξίας) → αντικαθιστά την άπαχη σωματική μάζα και διατηρεί τη βέλτιστη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. 
  • Το αυξημένο λίπος → αυξάνει τη διατροφική ενέργεια → διατηρεί την άπαχη σωματική μάζα (εάν υπάρχει μειωμένη όρεξη). 
  • Τα  αυξημένα αμινοξέα διακλαδισμένης αλυσίδας → υποστηρίζουν τη σύνθεση των πρωτεϊνών. 
  • Η αυξημένη αργινίνη, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο, η βιταμίνη Α, η βιταμίνη Ε → βοηθούν στην επούλωση των πληγών, στην ανοσοενίσχυση ,στην σύνθεση των ιστών.
  • Η αυξημένη γλουταμίνη → υποστηρίζει τη λειτουργία των εντεροκυττάρων, αποτρέπει τη βακτηριακή ανισσοροπία.
  • Οι  αυξημένες υδατοδιαλυτές βιταμίνες → αντικαθιστούν την απώλεια λόγω διούρησης. 
  • Τα αυξημένα λιπαρά οξέα / πολτός τεύτλων →επαυξάνουν την υγεία του γαστρεντερικού σωλήνα.

Ενδείξεις

  1. Αδυναμία
  2. Ανορεξία
  3. Καχεξία

Οδός χορήγησης

  1. Από το στόμα.
  2. Με διασωλήνωση: ρινογαστρική, νεοπροσωματική διασωλήνωση, φαρυγγοστομία, γαστροστομία.

Διάρκεια της σίτισης 

Ξεκινήστε το συντομότερο δυνατόν, συνεχίζοντας έως ότου επανέλθει η φυσιολογική όρεξη (+/- σωματικό βάρος). 
 
Αντενδείξεις 
  1. Εάν υπάρχει δυσανεξία στο λίπος (π.χ. οξεία παγκρεατίτιδα)
  2. Σε  χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
  3. Σε  χρόνια ηπατική νόσο

Διατροφή & Συστατικά (Δενδρολίβανο)

Το Δενδρολίβανο, στις περισσότερες μορφές του (αποξηραμένο, φρέσκο ολόκληρο φυτό, βάμμα ή τσάι) μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε σκύλους και στην πραγματικότητα θεωρείται γενικά ασφαλές από τον Οργανισμό Υγείας της Αμερικής για χρήση τόσο σε ανθρώπους όσο και σε ζώα”, αναφέρει ο βοτανολόγος Gregory Ο L. Tilford, συγγραφέας μαζί με τη Mary L. Wulff του Herbs for Pets.

Αντιμικροβιακό

To δεντρολίβανο είναι πολύ δημοφιλές ως συντηρητικό τροφίμων για σκύλους. Σύμφωνα με το Herbs for Pets, το δεντρολίβανο είναι ένας μεγάλος μαχητής ενάντια στα κοινά βακτήρια των τροφίμων, πράγμα που σημαίνει ότι βοηθά στην αποφυγή αλλοίωσης των τροφίμων. Αυτές οι δυνατότητες καταπολέμησης παθογόνων παραγόντων επεκτείνονται στο σώμα του κατοικίδιου ζώου, όπου μπορεί να βοηθήσει ενάντια σε διάφορους μύκητες και βακτήρια. Λόγω της αντιμικροβιακής ιδιότητας του το δεντρολίβανο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μολύνσεις του δέρματος, να συνεισφέρει σε μικρές πληγές και εγκαύματα καθώς και σε λοιμώξεις στην περιοχή του στόματος, στο ουροποιητικό και το πεπτικό σύστημα.

Αντιοξειδωτικό

Το δεντρολίβανο περιέχει επίσης αντιοξειδωτικά, πράγμα που σημαίνει ότι βοηθά στην εξουδετέρωση των βλαβερών ελεύθερων ριζών που παράγονται στο σώμα. Η υπεραφθονία ελεύθερων ριζών και η επακόλουθη κυτταρική βλάβη που προκαλούν έχει συνδεθεί με ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο καρκίνος.

Υπεύθυνο για την Υγεία της Καρδιάς

Λόγω των αντισπασμωδικών ιδιοτήτων (για την πρόληψη των σπασμών στους λείους μύες) το δεντρολίβανο βοηθά επίσης την καρδιά σε ορισμένες περιπτώσεις καρδιακής αρρυθμίας, καθώς την ενισχύει γενικότερα. Αυτό θα μπορούσε να είναι χρήσιμο για τα ζώα που αναρρώνουν από ένα τραυματικό γεγονός, σύμφωνα με το Herbs for Pets.

Ευστόμαχο

Το δενδρολίβανο είναι επίσης γνωστό για τις ευεργετικές ιδιότητες του στο πεπτικό σύστημα, ειδικά όταν πρόκειται για αέρια, δυσπεψία και άλλα συναφή προβλήματα. Σε συνδυασμό με τις αντιμικροβιακές ιδιότητες του, είναι χρήσιμο και για τις γαστρεντερικές λοιμώξεις.

Απωθητικό Εντόμων

Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για έναν κηδεμόνα σκύλου είναι η αποφυγή εξωπαρασίτων στο σώμα του κατοικίδιου. Το Rosemary είναι ένα βότανο που συχνά αναφέρεται για την ικανότητά του να απωθεί ψύλλους, τσιμπούρια, κουνούπια και άλλα έντομα.

Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right

Διατροφή & Συστατικά (Διαιτητικές Θεραπείες Στα Νοσούντα Ζώα Συντροφιάς)

Η χρήση των διαιτητικών θεραπειών στη διαχείριση των ασθενειών στα ζώα συντροφιάς έχει καταστεί κεντρικό θέμα της κτηνιατρικής κλινικής διατροφολογίας. Έχουν αναπτυχθεί στρατηγικές για τη διαχείριση τόσο των οξείων όσο και των χρόνιων ασθενειών σε ζώα συντροφιάς και ως εκ τούτου, πολλές διατροφικές προτάσεις, που είναι ειδικά διαμορφωμένες και διατίθενται στην αγορά.

Η βασική αρχή της διαιτητικής θεραπείας βασίζεται στο πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν τα θρεπτικά συστατικά για τη καλλίτερη αντιμετώπιση της νόσου. Στην κτηνιατρική πρακτική τέτοιες προσεγγίσεις έχουν εκτιμηθεί στους τομείς της καρδιολογίας, της νεφρολογίας, του σακχαρώδους διαβήτη, της δερματολογίας, της παχυσαρκίας, των αρθρικών προβλημάτων, των ηπατικών προβλημάτων και των γαστρεντερικών διαταραχών.

Η συνεχιζόμενη έρευνα μπορεί να εντοπίσει νέες προσεγγίσεις θρέψης και για άλλες διαταραχές και να επιτρέψει στους κτηνιάτρους να συμπληρώσουν τις τρέχουσες στρατηγικές διαχείρισης και τελικά να βελτιώσουν την υγεία και την ευημερία των ζώων.

Η παρακάτω επισκόπηση θα επισημάνει ορισμένους τρόπους με τους οποίους η διαμόρφωση της νόσου μπορεί να επιτευχθεί μέσω διαιτητικών θεραπειών.

Ο ρόλος των υδατανθράκων στη ρύθμιση των ασθενειών

Οι υδατάνθρακες αποτελούν βασικό συστατικό των διαιτών σε ζώα συντροφιάς και περιλαμβάνονται κυρίως ως πηγή ενέργειας και δομικών στοιχείων για άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως μη απαραίτητα αμινοξέα, γλυκοπρωτεΐνες και γλυκολιπίδια. Παρόλο που γενικά τα ζώα συντροφιάς έχουν ελάχιστη ή μη απαίτηση για τους υδατάνθρακες, κατά τη διάρκεια περιόδων ταχείας ανάπτυξης ή υψηλής ενεργειακής ανάγκης (π.χ. κύηση, γαλουχία, έντονη άσκηση, διάφορες ασθένειες) επαρκείς διατροφικοί υδατάνθρακες ή πρόδρομοι της γλυκόζης είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των μεταβολικών διεργασιών.

Παρά τις χαμηλές απαιτήσεις για τους υδατάνθρακες, τα ζώα συντροφιάς είναι σε θέση να αφομοιώσουν αποτελεσματικά τους υδατάνθρακες. Ενώ υπάρχει μια αυξανόμενη συζήτηση αμφισβητώντας τα πλεονεκτήματα της υψηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες σε δίαιτες που έχουν σχεδιαστεί για ζώα συντροφιάς, λείπουν οριστικά στοιχεία που αποδεικνύουν μια επιβλαβή επίδραση της τροφής που περιέχει υψηλή ποσότητα από  υδατάνθρακες.

Παρ 'όλα αυτά, κάτω από ορισμένες συνθήκες, η μείωση των υδατανθράκων στις δίαιτες μπορεί να προσφέρει κάποια ευεργετικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, οι νεώτερες διατροφικές στρατηγικές που στοχεύουν στη βελτίωση της μακροχρόνιας διαχείρισης των γάτων με σακχαρώδη διαβήτη. Η διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη περιλαμβάνει τη μείωση της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες υπέρ της πρωτεΐνης.

Η διαιτητική ίνα, μια άλλη μορφή υδατανθράκων, είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη διαχείριση διαφόρων διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων των γαστρεντερικών διαταραχών και της παχυσαρκίας. Η πρωταρχική λειτουργία και το όφελος των διαιτητικών ινών είναι η αύξηση του όγκου και της περιεκτικότητας σε νερό μέσα στο έντερο. Οι φυτικές ίνες ρυθμίζουν και αποκαθιστούν τη κανονική λειτουργία του εντέρου και στους σκύλους και στις γάτες.

Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα ορισμένων τύπων φυτικών ινών περιλαμβάνει την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας μέσω βακτηριακής ζύμωσης. Αυτά τα λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας χρησιμοποιούνται από τα κύτταρα του βλεννογόνου του κόλου του εντέρου για την ενέργεια. Επομένως, οι ζυμώσιμες ίνες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε συνθήκες που αφορούν το παχύ έντερο. Η παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας επίσης μειώνει το pΗ του παχέος εντέρου, ευνοώντας έτσι την ανάπτυξη μη παθογόνων βακτηριδίων και αυξάνοντας την αντίσταση του εντέρου στον αποικισμό με παθογόνα βακτήρια.

Τα τρόφιμα για κατοικίδια ζώα που περιέχουν βραδέως ζυμώσιμες ίνες (π.χ. κυτταρίνη, ) υποστηρίζονται για τη διαχείριση παχύσαρκων ζώων για πολλά χρόνια. Η προσθήκη ινών βοηθά στην αραίωση της θερμιδικής πυκνότητας των τροφίμων καθώς και στην αύξηση του όγκου στο στομάχι και στο έντερο και θεωρητικά συμβάλλει στην αύξηση του κορεσμού.

Ωστόσο, υπάρχει κάποια διαμάχη σχετικά με τις επιδράσεις των διαιτητικών ινών στο κορεσμό σε σκύλους και είναι πιθανό ότι οι ίνες θα αυξήσουν την κορεσμό σε μερικούς, αλλά όχι σε όλους τους σκύλους. Δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες έχει υποστηριχθεί επίσης για τη διαχείριση των ζώων με σακχαρώδη διαβήτη. Τόσο βραδέως όσο και ταχέως ζυμώσιμοι τύποι ινών έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στον έλεγχο των επιπέδων  γλυκόζης στο αίμα σε διαβητικά ζώα. Η χορήγηση τροφών με μέτριες ποσότητες ινών έχει αποδειχθεί ότι έχει θετική επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο σε σκύλους και γάτες. Παρόλο που οι ίνες φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο, δεν μειώνουν αναγκαστικά τις ανάγκες σε ινσουλίνη αυτών των ασθενών.

Σε ασθενείς με ηπατική νόσο (ιδιαίτερα εκείνοι που διατρέχουν κίνδυνο για ηπατική εγκεφαλοπάθεια ), τα τρόφιμα με αυξημένες διαιτητικές ίνες μπορεί να είναι επωφελή επειδή οι ίνες μειώνουν τη διαθεσιμότητα και την παραγωγή αζωτούχων αποβλήτων στο παχύ έντερο, την κύρια περιοχή παραγωγής αμμωνίας. Αυξημένες ποσότητες ζυμώσιμων ινών ενθαρρύνουν τη σταθεροποίηση του αζώτου από τα εντερικά βακτήρια, με αποτέλεσμα τη μείωση των ποσοτήτων αζωτούχων ουσιών που είναι διαθέσιμες για απορρόφηση. Η αυξημένη ποσότητα φυτικής ίνας πιστεύεται επίσης ότι δεσμεύει επιβλαβή χολικά οξέα, ενδοτοξίνες και άλλα βακτηριακά προϊόντα. Η ζύμωση των ινών μειώνει επίσης το κολονικό pΗ, περιορίζοντας έτσι την απορρόφηση της αμμωνίας.

Ο ρόλος της πρωτεΐνης στη ρύθμιση των ασθενειών

Η πρωτεΐνη  είναι ένα απολύτως ζωτικό συστατικό της διατροφής, καθώς τα αμινοξέα που προέρχονται από την πέψη των πρωτεϊνών χρησιμεύουν ως πρόδρομοι για πολλές δομικές πρωτεΐνες, ένζυμα, ορμόνες και ανοσοσφαιρίνες.

Τα αμινοξέα χρησιμεύουν επίσης ως πηγή ενέργειας για διάφορους τύπους κυττάρων. Η διατροφή των ζώων με δίαιτα με ανεπάρκεια σε πρωτεΐνες μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικό ισοζύγιο αζώτου, να προωθήσει τον υποσιτισμό και ακόμη να οδηγήσει σε σοβαρές καρδιακές παθήσεις (π.χ. καρδιακή μυοπάθεια που προκαλείται από ανεπάρκεια ταυρίνης).

Σε ορισμένες ασθένειες υπάρχει επίσης αύξηση στις πρωτεϊνικές απαιτήσεις. Ασθένειες όπως η σηπτική περιτονίτιδα, η οξεία παγκρεατίτιδα, τα εγκαύματα , η ενεργειακή ανεπάρκεια απαιτούν διατροφή με αυξημένη περιεκτικότητα σε πρωτεϊνες.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις όπου απαιτείται περιορισμός πρωτεϊνών προκειμένου να βελτιωθούν τα κλινικά σημεία και ακόμη να βελτιωθεί η επιβίωση. Ασθενείς με ηπατική εγκεφαλοπάθεια μπορεί να βελτιωθούν όταν διατρέφονται με δίαιτες με μειωμένη περιεκτικότητα πρωτεϊνών.

Στην περίπτωση της χρόνιας νεφρικής νόσου ο περιορισμός των πρωτεϊνών και του φωσφόρου έχει αποδειχθεί ότι παρατείνει την επιβίωση και στους σκύλους και στις γάτες. Τα ζώα με νεφροπάθειες που έχουν διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη μπορούν επίσης να ωφεληθούν από τον περιορισμό της πρωτεΐνης καθώς ο βαθμός πρωτεϊνουρίας μειώνεται. Η πρωτεϊνουρία μειώνεται και η αλβουμίνη του αίματος διατηρείται.

Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται με αυξανόμενη επιτυχία στη διαχείριση του σακχαρώδους διαβήτη σε γάτες (με ταυτόχρονη μείωση των υδατανθράκων) και την παχυσαρκία τόσο στις γάτες όσο και στους σκύλους. Οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τις απαιτήσεις σε ινσουλίνη σε διαβητικές γάτες και σε πολλές περιπτώσεις οδηγούν σε αναστροφή σε μη διαβητική κατάσταση (έως 40% των περιπτώσεων). Τα παχύσαρκα ζώα που τρέφονται με δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά έχει αποδειχθεί ότι χάνουν βάρος και διατηρούν συμπαγή την μυϊκή μάζα του σώματος. Η πρωτεΐνη πιστεύεται ότι προάγει την κορεσμό και ρυθμίζει το μεταβολισμό, διευκολύνοντας έτσι την απώλεια βάρους. Επιπλέον, τα αμινοξέα όπως η λυσίνη και η καρνιτίνη έχουν επίσης αναγνωριστεί ότι βοηθούν στην απώλεια βάρους και τη διατήρηση της άπαχης μυϊκής μάζας του σώματος.

Ο ρόλος των λιπιδίων στη ρύθμιση των ασθενειών

Δεδομένου ότι η φλεγμονή παίζει κεντρικό ρόλο σε πολλές ασθένειες, ο χειρισμός της φλεγμονώδους αντίδρασης με την αλλαγή της σύνθεσης της τροφής έχει καταστεί σημαντικός στόχος της θεραπείας.

Ισχυρά προφλεγμονώδη εικοσανοειδή, λευκοτριένια και θρομβοξάνη παράγονται από τον μεταβολισμό του αραχιδονικού οξέος (ΑΑ),ενός πολυακόρεστου λιπαρού οξέος (δηλαδή ωμέγα-6 λιπαρά οξέά).

Η προσθήκη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στη διατροφή έχει ευεργετικά αποτελέσματα στις μεμβράνες των κυττάρων .Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν αναγνωριστεί ότι αυξάνουν τη νεφρική ροή του αίματος, βελτιώνουν τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης, μειώνουν τη συστηματική υπέρταση και μεταβάλλουν ευνοϊκά τη δραστικότητα των λευκοκυττάρων και την παραγωγή κυτοκίνης. Αυτά τα αποτελέσματα θεωρούνται ιδιαίτερα χρήσιμα στη διαχείριση της χρόνιας νεφροπάθειας.

Δίαιτα σχεδιασμένη για τη διαχείριση της οστεοαρθρίτιδας  συμπληρώνεται επίσης με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία πιστεύεται ότι είναι χρήσιμα στη ρύθμιση της φλεγμονής.

Στη ρύθμιση των καρδιακών παθήσεων, τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών, βελτιώνουν την καρδιακή καχεξία και μειώνουν δραματικά ορισμένους τύπους αρρυθμιών. Άλλες καταστάσεις που πιστεύεται ότι ωφελούνται από τη συμπλήρωση της τροφής με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα περιλαμβάνουν δερματολογικές παθήσεις, δυσλιπιδαιμίες και ορισμένους καρκίνους.

Περίληψη

Είναι σαφές ότι τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να έχουν πολύ θετικό αντίκτυπο σε διάφορες ασθένειες που επηρεάζουν τα ζώα συντροφιάς. Η συμπλήρωση ορισμένων θρεπτικών ουσιών, καθώς και ο περιορισμός άλλων μπορεί να βοηθήσει στη διαμόρφωση και τη διαχείριση πολλών διαταραχών. Διεξάγονται περαιτέρω έρευνες για την ανάπτυξη και άλλων δυνητικά χρήσιμων στρατηγικών διατροφικής προσέγγισης.

Διατροφή & Συστατικά (Διαφορές Στα Διατροφικά Έλαια)

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του Λαδιού Ψαριών και του Λαδιού Λιναρόσπορου

Υπάρχει μια διαφορά μεταξύ των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που προέρχονται από το λάδι ψαριών και αυτών που προέρχονται από το λάδι λιναρόσπορου (λάδι φυτικής προέλευσης). Και το λάδι ψαριών και το λάδι από λιναρόσπορο προμηθεύουν τον οργανισμό με ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, αλλά μόνο το λάδι ψαριών περιέχει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα EPA και DHA τα οποία βοηθούν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει  προβλήματα του δέρματος (δερματίτιδες), των αρθρώσεων (οστεοαρθρίτιδες) , των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου και άλλων προβλημάτων  Επίσης τα EPA  και DHA λιπαρά οξέα  βοηθούν  να βελτιώνεται η ποιότητα του  δέρματος και του τριχώματος.

Το λάδι από λιναρόσπορο περιέχει υψηλό ποσοστό ALA ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (άλφα – λινολενικό οξύ) και όχι EPA και DHA λιπαρά οξέα. Το λάδι από ψάρια είναι μια άμεση πηγή από EPA και DHA λιπαρά οξέα.


Μπορεί ο σκύλος να αφομοιώσει τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από Λάδι φυτικής προσέλευσης όπως είναι το Λάδι Λιναρόσπορου;

Το Λάδι Λιναρόσπορου, περιέχει 55-70%  ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ALA (άλφα – λινολενικό οξύ) τα οποία πρέπει να μετατραπούν από τον οργανισμό σε DHA και EPA για να είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση προβλημάτων του δέρματος (δερματίτιδες), των αρθρώσεων (οστεοαρθρίτιδες) , των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου και άλλων προβλημάτων , καθώς και στην συνδρομή για βελτίωση της ποιότητας του  δέρματος και του τριχώματος.

Οι σκύλοι έχουν την δυνατότητα να μετατρέψουν κατά προσέγγιση 10 – 15% των ALA λιπαρών οξέων σε EPA και DHA λιπαρά οξέα.  Εάν λάβουμε υπόψιν το περιεχόμενο των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο Λάδι Ψαριών (2,1g DHA/EPA/100gr Λάδι Σολομού) και των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στο Λάδι Λιναρόσπορου(23,0g ALA/100gr Λάδι Λιναρόσπορου) μπορεί εύκολα κάποιος να υπολογίσει ότι η ίδια ποσότητα λαδιού λιναρόσπορου μετατρέπεται στην ίδια ή ακόμα και σε μεγαλύτερη ποσότητα  DHA και EPA(2,3g – 3,45g DHA/EPA/100gr Λάδι Λιναρόσπορου).

Υπάρχουν έρευνες οι οποίες περιγράφουν ότι στην ουσία, οι οργανισμοί έχουν την δυνατότητα να μετατρέπουν την ποσότητα των ωμέγα-3 ALA λιπαρών οξέων σε ωμέγα-3 EPA/DHA λιπαρά οξέα τα οποία είναι απαραίτητα για έναν φυσιολογικό υγιή οργανισμό. Ότι δεν μετατραπεί σε EPA/DHA, χρησιμοποιείται ως πηγή ενέργειας από τον οργανισμό.

Συμπερασματικά, η έλλειψη δυνατότητας των σκύλων να αφομοιώσουν συγκεκριμένα λάδια φυτικής προέλευσης οφείλεται σε  παρεξήγηση και μη έγκυρη φήμη σχετικά  με τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Σε περίπτωση που ο σκύλος ή η γάτα σας αρνείται να καταναλώσει Λάδι Ψαριού, δεν υπάρχει καμία άλλη πιο απλή και θρεπτική εναλλακτική λύση από το Λάδι Λιναρόσπορου ή το Λάδι Κάνναβης. 

Διατροφή & Συστατικά (Έντομα Η Πρωτεΐνη του Μέλλοντος)

Τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, του καταναλωτικού τρόπου ζωής και της αστικοποίησης. Ο διαρκώς αυξανόμενος παγκόσμιος πληθυσμός έχει επιφέρει προβλήματα περιβαλλοντικού χαρακτήρα, ενώ η επικείμενη επισιτιστική κρίση έχει έρθει στο προσκήνιο.
Από τα εκτρεφόμενα ζώα προέρχεται το ένα τέταρτο της συνολικής ποσότητας πρωτεΐνης της τροφής που καταναλώνεται παγκοσμίως. Ωστόσο, η εκτροφή ζώων που προορίζονται για κατανάλωση έχει σημαντικό αντίκτυπο στο περιβάλλον, καθώς απαιτεί τη διπλάσια γη, από άποψη καλλιεργειών. Η κτηνοτροφική δραστηριότητα έχει συνδεθεί επίσης με την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου, δηλαδή μεθανίου. Συνολικά, η κτηνοτροφία ευθύνεται για το 12% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, χρειάζονται περίπου 15.000 λίτρα νερού για να παραχθεί μόνο 1 κιλό βόειου κρέατος. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων έχει αρνητικό αντίκτυπο στο κλίμα και συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.


Ποια έντομα μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
Τα είδη εντόμων που εκτρέφονται στην ΕΕ δεν πρέπει να είναι παθογόνα ή να έχουν άλλες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των φυτών, των ζώων ή του ανθρώπου. Επιπλέον, δεν πρέπει να αναγνωρίζονται ως φορείς φυτικών, ζωικών ή ανθρώπινων παθογόνων και δεν πρέπει να ανήκουν στα προστατευόμενα είδη ή να ορίζονται ως «εισβλητικό» ξένο είδος. Ενόψει της εθνικής αξιολόγησης κινδύνου και της πρότασης της EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) της 8ης Οκτωβρίου 2015, τα ακόλουθα είδη έχουν αναγνωριστεί ως εκείνα που εκτρέφονται επί του παρόντος στην ΕΕ και πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις ασφάλειας για την εκτροφή εντόμων που μπορούν να αξιοποιηθούν ως τροφή: μαύρη μύγα στρατιώτης (Hermetia illucens), οικιακή μύγα (Musca domestica), αλευροσκώληκες (Tenebrio molitor), μικρό σκαθάρι των αλεύρων (Alphitobius diaperinus), οικιακός γρύλος (Acheta domesticus), γρύλος με κοντά φτερά (Gryllodes sigillatus) και γρύλος της μπανάνας (Gryllus assimilis). Αυτό κατοχυρώνεται στον κανονισμό (ΕΚ) 138/2017 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.


Ποια είναι τα οφέλη της πρωτεΐνης εντόμων;
Η μαύρη μύγα στρατιώτης (Hermetia illucens) και συγκεκριμένα η προνύμφη του εν λόγω εντόμου, χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην παραγωγή ζωοτροφών. Οι προνύμφες περιέχουν κατά μέσο όρο 55% πρωτεΐνη, 35% λίπος και 10% υδατάνθρακες, καθώς επίσης έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο, ψευδάργυρο, βιταμίνες A, D, E, K και B, αλλά και πρεβιοτικά με τη μορφή χιτίνης (Beynen, A.C., 2018).
Η πρωτεΐνη εντόμων έχει ισορροπημένη σύνθεση απαραίτητων αμινοξέων, που δεν διαφέρει από αυτή της πρωτεΐνης του ψαριού (Spranghers et al., 2017). Η πεπτικότητα της πρωτεΐνης εντόμων κυμαίνεται από 85% έως 95%, και είναι επίσης υποαλλεργική, γεγονός που την καθιστά ιδανική επιλογή για χρήση σε τροφές για σκύλους και γάτες που υποφέρουν από τροφικές αλλεργίες ή άλλους τύπους πεπτικών διαταραχών (Böhm TMSA, et al. , 2018). Αξίζει επίσης να σημειωθεί το γεγονός ότι η πρωτεΐνη των εντόμων περιέχει λιγότερες πουρίνες από άλλα είδη ζωικής πρωτεΐνης. Οι τροφές που παρασκευάζονται με έντομα μειώνουν επίσης σημαντικά τον σχηματισμό ορισμένων τύπων ουρόλιθων, επομένως είναι κατάλληλες για ζώα με προβλήματα του ουροποιητικού συστήματος.
Το λίπος των εντόμων είναι μια εξαιρετική πηγή λαυρικού οξέος. Αυτό το λιπαρό οξύ μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, δεν επιβαρύνει το πάγκρεας και έχει θετική επίδραση στη λειτουργία του νευρικού συστήματος των ηλικιωμένων σκύλων (Berk et al., 2021).


Ανοσολογικές ιδιότητες της πρωτεΐνης εντόμων
Η πρωτεΐνη εντόμων είναι μια εξαιρετική πηγή ουσιών που προστατεύουν τον οργανισμό από ιούς και βακτήρια, ενώ ενισχύουν με φυσικό τρόπο το ανοσοποιητικό σύστημα (Qinghua Wu et al., 2018).
Οι ουσίες αυτές έχουν επίσης έντονη αντιφλεγμονώδη δράση, η οποία είναι ιδιαίτερα ευεργετική για σκύλους με μυοσκελετικά προβλήματα (Ange Mouithys-Mickalad et al., 2020).
Υπάρχει μια ευρέως διαδεδομένη παρανόηση στο ευρύ κοινό ότι η χιτίνη είναι επικίνδυνη για τον άνθρωπο και τα ζώα. Αυτή η άποψη διαψεύδεται από πολλές μελέτες (π.χ. Lopez-Santamarina, A., 2020) που έχουν αποδείξει ξεκάθαρα ότι η χιτίνη έχει εξαιρετικές πρεβιοτικές ιδιότητες με ευεργετική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, τόσο στον άνθρωπο, όσο και στα ζώα.


Είναι ασφαλής η πρωτεΐνη των εντόμων;
Η εκτροφή εντόμων, για χρήση στην παραγωγή τροφών για ζώα συντροφιάς, έχει εγκριθεί από τον Κτηνιατρικό Νόμο της Τσεχικής Δημοκρατίας 166/1999, όπως τροποποιήθηκε από την 1η Οκτωβρίου 2022, οι διατάξεις του οποίου ορίζουν ότι η πρωτεΐνη των εντόμων πρέπει να πληροί όλους τους δείκτες ασφάλειας τροφίμων για ανθρώπινη κατανάλωση. Σίγουρα δεν υπάρχει αλήθεια στους ισχυρισμούς ότι τα εκτρεφόμενα έντομα μεταδίδουν ασθένειες. Η εκτροφή εντόμων διέπετε από πολύ αυστηρούς κανονισμούς και το Υπουργείο Γεωργίας της Τσεχίας δημοσίευσε ένα εγχειρίδιο ορθών γεωργικών και παραγωγικών πρακτικών για την εκτροφή εντόμων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση.
Προς το παρόν, τα έντομα θεωρούνται ως μια πολλά υποσχόμενη πηγή πρωτεΐνης και θρεπτικών συστατικών με ευεργετικές ιδιότητες και σημαντικές επιδράσεις στην υγεία και τη μακροζωία όσων τα καταναλώνουν. Για αυτούς τους λόγους, η πρωτεΐνη εντόμων θα χρησιμοποιηθεί όλο και περισσότερο σε τροφές για σκύλους και γάτες. Παρά τα οφέλη που αναμφίβολα προσφέρει η πρωτεΐνη εντόμων, θα συνεχίσουμε να παράγουμε παραδοσιακές συνθέσεις με κόκκινο κρέας, σολομό, κουνέλι και πουλερικά. Οι τροφές με πρωτεΐνη εντόμων είναι απλώς η τελευταία προσθήκη στην σειρά της Brit.

 

 

Βιβλιογραφία:

Act No. 166/1999 Coll., on veterinary care, as amended (the Veterinary Act), available at https://www.podnikatel.cz/zakony/zakon-o-veterinarni-peci-a-o-zmene-nekterych-souvisejicich-zakonu-veterinarni-zakon/uplne/

Berk, A., B., et al.: Medium-chain triglycerides dietary supplement improves cognitive abilities in canine epilepsy, Epilepsy & Behavior, Volume 114, Part A, January 2021, 107608, https://doi.org/10.1016/j.yebeh.2020.107608

Beynen, A.C.: Insect-based petfood, Creature companion 2018, September: 40 – 41, https://www.researchgate.net/publication/327436986

Böhm TMSA, et al.: Effect of an insect protein-based diet on clinical signs of dogs with cutaneous adverse food reactions, Tierarztliche Praxis. Ausgabe K, Kleintiere/heimtiere, 01
Oct 2018, 46(5):297-302 DOI: 10.15654/tpk-170833 PMID: 30541169

Keclíková, A.: Hmyz v potravinách – zkáza nebo spása lidské společnosti? [Insect in Foods – Doom or Salvation for Human Society], available at 
https://www.institutmodernivyzivy.cz/hmyz-v-potravinach/?utm_medium=social&utm_source=instagram&utm_campaign=blog&utm_content=hmyz-v-potravinach&utm_term=stories&fbclid=PAAaY2uOeMSZNX6L0Q7f5Oxh3xjPmr4favLkHVag7x20We_NnwRGRXIJUgcwM

Lopez-Santamarina, A. et al.: Animal-Origin Prebiotics Based on Chitin: An Alternative for the Future? A Critical Review, Foods 2020, 9, 782; doi:10.3390/foods9060782 

Mouithys-Mickalad, A., et al.: Black Soldier Fly (Hermetia illucens) Larvae Protein Derivatives: Potential to Promote Animal Health, Animals 2020, 10, 941; doi:10.3390/ani10060941 

MZe, Zásady správné zemědělské a výrobní praxe produkce hmyzu určeného prolidskou spotrebu [Czech Ministry of Agriculture, Good Agricultural and Production Practices for Farming of Insects for Human Consumption], available at https://eagri.cz/public/web/file/576458/Zasady_produkce_hmyzu_4__2_.pdf

EU Commission Regulation 138/2017, available at 
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/CS/TXT/HTML/?uri=OJ%3AL%3A2017%3A138%3AFULL

Qinghua Wu, et al.: Insect Antimicrobial Peptides, a Mini Review, Toxins 2018, 10, 461; doi:10.3390/toxins10110461

Spranghers, T. , et al.: Nutritional composition of black soldier fly (Hermetia illucens) prepupae reared on different organic waste substrates, J Sci Food Agric. 2017 Jun;97(8):2594-
2600. doi: 10.1002/jsfa.8081. Epub 2016 Nov 14

Διατροφή & Συστατικά (Ηλικιωμένα Αλόγα)

Τα άλογα ζουν περισσότερο κυρίως για δυο λόγους:

  1. Λόγω της εξέλιξής τους από  ζώα εργασίας σε ζώα ευχαρίστησης και
  2. Λόγω της προόδου της κτηνιατρικής επιστήμης. 

Καθώς το άλογο μεγαλώνει, εμφανίζονται διάφορες φυσιολογικές αλλαγές στο σώμα που απαιτούν προσεκτική διαχείριση.

Πότε ένα άλογο θεωρείται ηλικιωμένο;

Όταν ένα άλογο φτάσει σε ηλικία 20 ετών, θεωρείται ηλικιωμένο. Όμως, ο κανόνας αυτός έχει πολλές εξαιρέσεις, διότι πολλά άλογα εξακολουθούν να είναι εύρωστα και όταν φτάσουν σε αυτήν την ηλικία. Επομένως, για να κατατάξετε το άλογό σας στην «κατηγορία των «ηλικιωμένων» αξιολογήστε τη  φυσική του κατάσταση και όχι την ηλικία του.  Η έλευση της γήρανσης μπορεί να εμφανίζει τα ακόλουθα προβλήματα:

  • Προβλήματα στο πεπτικό σύστημα
  • Λιγότερη ευκινησία των  οστών και των αρθρώσεων
  • Πόνους στις αρθρώσεις, π.χ. αρθρίτιδα
  • Ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία  άλογα είναι πιο ευάλωτα στις ασθένειες και η ανάρρωσή τους από ασθένειες και τραυματισμούς είναι πιο βραδεία από των νεαρών αλόγων.
  • Επαναλαμβανόμενες προσβολές από παράσιτα.
  • Αναπνευστικές, οφθαλμικές και στοματικές λοιμώξεις.
  • Αδυναμία αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών αλλαγών.
  • Ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν τη συνολική κατάσταση του σώματος, του τριχώματος, της όρεξης, της ενέργειας κλπ.

Φυσιολογικές αλλαγές που εμφανίζονται με την πάροδο της ηλικίας

Με την πάροδο των χρόνων εμφανίζονται στα άλογα διάφορες φυσιολογικές αλλαγές, όπως:

  • Αρθρίτιδα σχετιζόμενη με ενδονυχίτιδα
  • Οδοντική τερηδόνα / πλήρης απώλεια δοντιών
  • Γκρίζα μαλλιά γύρω από τα μάτια, το μέτωπο και τα αυτιά
  • Απώλεια της όρεξης
  • Απώλεια της καλής εμφάνισης
  • Απώλεια σθένους
  • Εμφανείς ώμοι του αλόγου
  • Απώλεια βάρους

Λιγότερο εμφανείς αλλαγές που σχετίζονται με προβλήματα γενικής υγείας του αλόγου είναι οι ακόλουθες:

  • Μειωμένη κινητικότητα του εντέρου
  • Διαταραχές του πεπτικού συστήματος, π.χ. χρόνιος κολικός
  • Νεφρική ανεπάρκεια
  • Ηπατική βλάβη
  • Δυσλειτουργία της υπόφυσης / θυρεοειδούς
  • Αυξημένο σάκχαρο στο αίμα
  • Αναπνευστική δυσφορία

Καθώς συμβαίνουν αυτές οι αλλαγές, η επιλογή σωστής διατροφής καθίσταται απαραίτητη για τη διατήρηση της καλής κατάστασης και της γενικής υγείας του αλόγου. Προτεραιότητά σας πρέπει να είναι η οδοντιατρική φροντίδα και οι διατροφικές ανάγκες του αλόγου. Μόλις παρατηρήσετε ότι το άλογό σας έχει χάσει βάρος πρέπει να καλέσετε τον κτηνίατρο προκειμένου  να ελέγξει τα δόντια των αλόγων σας και να ελέγξει για τυχόν  προβλήματα των νεφρών ή του ήπατος.

Τι συμβαίνει εάν το άλογό μου έχει οδοντικά προβλήματα;

Εάν υπάρχουν οδοντικά προβλήματα και δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, είναι πιθανό η κατάσταση του αλόγου σας να επιδεινωθεί λόγω της αδυναμίας του να μασάει και να τρώει σωστά. Η επιδείνωση θα συμβεί ανεξάρτητα από το πόσο καλή είναι η διατροφή του. Τα οδοντικά προβλήματα είναι εύκολο να επιλυθούν. 

Ένα άλογο μπορεί ακόμα να εργάζεται  και να τρώει ακόμα κι αν δεν έχει καθόλου δόντια!  Σε αυτή την περίπτωση επιλέξτε μαλακό σανό τεμαχισμένο σε χοντροκομμένους κύβους  ή μικρά τεμάχια που μπορούν να εμποτιστούν για μερικές ώρες πριν από τη σίτιση με πολτό τεύτλων,  που είναι καλή πηγή ασβεστίου, ώστε να γίνουν  μείγμα. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνετε το άλογό σας να τα μασήσει και να τα χωνέψει.

Τι συμβαίνει εάν το άλογό μου πάσχει από ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια;

Εάν το άλογό σας πάσχει από ηπατικά προβλήματα, η διατροφή του θα πρέπει να είναι χαμηλή σε λίπη, έλαια και πρωτεΐνες. Τα απλά δημητριακά παρέχουν υδατάνθρακες που θα δώσουν ενέργεια για συντήρηση, αύξηση βάρους ή εργασία. Είναι σημαντικό να παρέχονται απαραίτητα αμινοξέα για να καλύψουν τις βασικές απαιτήσεις του αλόγου. Πρέπει επίσης να παρέχεται μια πηγή βιταμινών και ανόργανων συστατικών για την αντιμετώπιση των χαμηλών επιπέδων στα δημητριακά. Οι βιταμίνες Β και C είναι επίσης ανεπαρκείς σε άλογα με ηπατικά προβλήματα. Εάν το άλογό σας πάσχει από προβλήματα νεφρών αποφύγετε τη διατροφή με αυξημένα επίπεδα ασβεστίου και φωσφόρου. Πρέπει να χορηγείται μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες. Αποφύγετε το αλφάλφα και τα ζαχαρότευτλα (τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο) και το σιτάρι (το οποίο έχει υψηλή περιεκτικότητα σε φώσφορο).

Η γενική υγεία του αλόγου μου είναι καλή, έτσι τι είδους τροφή πρέπει να ταΐσω;

Μόλις αποτιμηθεί η γενική κατάσταση της υγείας του αλόγου σας και αποκλειστούν τα οδοντικά, ηπατικά και νεφρικά προβλήματα, μπορείτε να αρχίσετε σταδιακά την αλλαγή της διατροφής του ώστε να καλύψετε τις αυξημένες και ιδιαίτερες, λόγω της ηλικίας, ανάγκες του.  Οποιεσδήποτε διαιτητικές αλλαγές πρέπει να εισαχθούν σταδιακά, καθώς οι γρήγορες αλλαγές στη διατροφή θα οδηγήσουν σε διαταραχή του πεπτικού συστήματος. Στην ιδανική περίπτωση, η διατροφή θα πρέπει να τροποποιηθεί πριν εμφανιστούν προβλήματα υγείας, διότι η καθυστέρηση της διαιτητικής αλλαγής θα δυσκολέψει την αντιμετώπιση τυχόν επόμενων  προβλημάτων. Με την πάροδο της ηλικίας η γαστρεντερική οδός αδρανεί σταδιακά, οδηγώντας στην αδυναμία επεξεργασίας και απορρόφησης θρεπτικών ουσιών από τη ζωοτροφή (μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών και κακή πέψη). Για να αντιμετωπίσετε το φυσιολογικό πρόβλημα της αδράνειας της  γαστρεντερικής οδού πρέπει να επιλέξετε για το άλογό σας μια  νέα δίαιτα. Αυτή  πρέπει να  είναι:

  • Εξαιρετικά ευχάριστη σε γεύση
  • Εύκολη στη μάσηση και την κατάποση. Τα σιτηρά είναι πολύ καλά για τη διατήρηση της κατάστασης, ωστόσο συνιστώνται τα pellets και τα musli διότι τα σιτηρά είναι πιο δύσκολο να μασηθούν και να χωνευτούν
  • Καθαρή τροφή και χωρίς σκόνη
  • Να περιέχει βασικά μέταλλα, συμπεριλαμβανομένου του ασβεστίου και του φωσφόρου (αναλογία 1: 1 )
  • Να περιέχει βασικές βιταμίνες, ειδικά του συμπλέγματος Β και βιταμίνη C (απαραίτητη για την ανοσολογική λειτουργία).
  • Να περιέχει 0,3-0,4%  φωσφόρο. Πρέπει να λαμβάνετε υπ’ όψη  ότι η απορρόφηση φωσφόρου μειώνεται με τη γήρανση, και ο φωσφόρος είναι απαραίτητος για την αντοχή των οστών και την ανθεκτικότητα του αλόγου. Ο φωσφόρος μπορεί να ληφθεί από διάφορες εμπορικές Senior τροφές που σχεδιάζονται για να καλύψουν τις ειδικές ανάγκες των μεγαλύτερων ηλικιακά αλόγων.
  • Σε περίπτωση που το άλογο παρουσιάζει φαινόμενα πνιγμού, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε  μαγειρεμένα γεύματα δημητριακών που είναι διαθέσιμα στο εμπόριο, τα οποία γίνονται  μείγματα που είναι ευκολότερο να μασηθούν, μειώνοντας τον κίνδυνο πνιγμού.
  • Βελτίωση του τρόπου πέψης των θρεπτικών ουσιών:
    • Η δυνατότητα πέψης μπορεί να μεγιστοποιηθεί με την τροφοδοσία εξωθημένων ή μικροσκοπικών (προψημένων) τροφών.
    • Τα ηλικιωμένα άλογα δεν είναι σε θέση να αφομοιώσουν τις ίνες, δηλαδή το σανό, σωστά. Είναι προτιμότερη η παροχή ενός εναλλακτικού, δηλαδή μαλακότερου, λιγότερο ώριμου μικτού σανού με αρκετά υψηλή περιεκτικότητα σε όσπρια.
    • Τα άλογα δεν είναι επίσης σε θέση να απορροφήσουν πρωτεΐνες τόσο αποτελεσματικά, για αυτό η διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 12-16% πρωτεΐνη, διότι η πρωτεΐνη είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση των οστών και των μαλακών ιστών. Η συμπλήρωση, π.χ. με τη μορφή αλεύρου σόγιας, απαιτείται ιδιαίτερα εάν η ποιότητα του σανού που τροφοδοτείτε το άλογο  είναι κακή.

Ένα τυπικό σιτηρέσιο θα πρέπει να περιλαμβάνει:

  • Καλή ποιότητα χόρτου / σανού ή μείγμα αλφαλφα
  • Pellets / εξωθημένες ζωοτροφές σχεδιασμένες για ηλικιωμένα άλογα (senior τροφές )
  • Νερό
  • Άλατα

Ποιοι άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν το ηλικιωμένο άλογό μου;

Τα μεγαλύτερα σε ηλικία άλογα τείνουν να υποφέρουν περισσότερο στο κρύο. Για να διατηρούν τη θερμοκρασία τους χρειάζονται περισσότερη ενέργεια, επομένως αυτή θα πρέπει να την παρέχετε με τη τροφή τους. Οι ζωοτροφές με πρόσθεση λίπους είναι καλές για το ηλικιωμένο άλογο, εκτός αν το άλογο πάσχει από δυσλειτουργία του ήπατος. Τα φυτικά έλαια διατροφής ή τα πίτυρα ρυζιού είναι ένας καλός τρόπος αύξησης της πυκνότητας θερμίδων της δίαιτας χωρίς αύξηση του όγκου. Αν ταΐσετε πίτουρο ρυζιού, επιλέξτε ένα εμπορικό σήμα που περιλαμβάνει επιπλέον ασβέστιο για να αντισταθμίσει την υψηλή περιεκτικότητα σε φωσφόρο. Ο ψυχρός καιρός μπορεί να συντελέσει στο να  προσλαμβάνει το άλογο  μειωμένη ποσότητα νερού. Για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση μπορεί να παρέχετε στο άλογο  ζεστό ή χλιαρό νερό. Αν αυτό δεν λειτουργεί, προσπαθήστε να ταΐσετε τροφή με υγρασία που θα αυξήσει την πρόσληψη υγρών. Η προσθήκη αλατιού στη διατροφή είναι μια εναλλακτική λύση, αλλά πρέπει να χορηγείται μόνο εάν το άλογο έχει απεριόριστη πρόσβαση στο νερό.

 

Διατροφή & Συστατικά (Ηλικιωμένα Ζώα)

Κάθε ράτσα έχει το δικό της μέσο όρο ζωής. Γενικώς οι μεγαλόσωμες ράτσες έχουν μικρότερο μέσο όρο ζωής από τις μικρόσωμες ράτσες.

Ο μέσος όρος ζωής ενός κατοικίδιου επηρεάζεται από:

  • Γενετικούς παράγοντες
  • Φροντίδα ζωής {Υγιεινές συνήθειες }
  • Διατροφή

Φυσιολογικές αλλαγές του οργανισμού με την πάροδο της ηλικίας

Σταδιακή μείωση της λειτουργικότητας πολλών οργάνων με την πάροδο του χρόνου. Σε προχωρημένη ηλικία τα περισσότερα όργανα του ζώου έχουν 10-20% μείωση της λειτουργία τους. Οι ηλικιωμένοι σκύλοι πρέπει να αξιολογούνται ατομικά, αξιολογώντας τις αλλαγές που έχουν επέλθει στις λειτουργίες των οργάνων τους, ανεξάρτητα από την ηλικία τους.

Επιδράσεις στον μεταβολισμό

  • Μείωση  ενεργοποίησης του μεταβολισμού
  • Μείωση  μυϊκού  ιστού και αύξηση  του σωματικού λίπους
  • Μείωση  της φυσικής δραστηριότητας

Σε προχωρημένη ηλικία, υπάρχει περίπτωση η συνολική καθημερινή απαιτούμενη ενέργεια του σκύλου να μειωθεί κατά 30-40%  λόγω  της μείωσης ενεργοποίησης του μεταβολισμού και της μείωσης της φυσικής δραστηριότητας.

Δέρμα

  • Μείωση ελαστικότητας/ευλυγισίας του δέρματος
  • Μπορεί να υπάρχει ταυτόχρονα υπερκεράτωση και υπερχρωματισμός
  • Αύξηση των ποσοστών εμφάνισης νεοπλασιών του δέρματος

Στόμα

  • Οδοντική πέτρα
  • Περιοδοντική ασθένεια
  • Χάσιμο δοντιών
  • Μείωση της ποσότητας παραγωγής σάλιου

Ουροποιητικό σύστημα

Νεφρική ανεπάρκεια - σημαντική αιτία θανάτου των σκύλων. Πιθανές ενδείξεις:

  • Μείωση πρόσληψης φαγητού, μείωση βάρους, απώλεια μυϊκού ιστού
  • Αύξηση συσσώρευσης βλαβερών ουσιών στο αίμα,  ειδικά ουρία και η κρεατινίνη.

Μυοσκελετικό σύστημα

  • Μείωση μυϊκού  ιστού (αριθμός και μέγεθος μυϊκών κυττάρων)
  • Η αρθρίτιδα είναι συχνή  και  μπορεί να μειώσει τη δραστηριότητα του ζώου με αποτέλεσμα την πρόσληψη βάρους. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να ελεγχθεί το βάρος του ζώου ώστε να μειωθεί η επιπλέον επιβάρυνση στις αρθρώσεις.  

Καρδιαγγειακό σύστημα

  • H ανεπάρκεια της καρδιακής βαλβίδας εμφανίζεται με την πάροδο της ηλικίας και επηρεάζει μέχρι το 30% των ηλικιωμένων σκύλων. Συνήθως έχει ως αποτέλεσμα την καρδιακή ανεπάρκεια.

Άλλα συστήματα

  • Σε προχωρημένη ηλικία είναι συχνή η μείωση της ακοής και της όρασης σε πολλές ράτσες.

Συμπεριφορά

  • Σε προχωρημένη ηλικία εμφανίζεται βαθμιαία  μείωση  του ενδιαφέροντος για κοινωνική και για φυσική δραστηριότητα
  • Κατάθλιψη ή παθολογικό πένθος μπορεί να εμφανιστεί εξαιτίας της απώλειας ενός συντρόφου και μπορεί να προκαλέσει ανορεξία
  • Απόκτηση νέου κατοικίδιου μπορεί να επιφέρει αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες του παλιού
  • Στα γηρατειά η αλλαγή της καθημερινής ρουτίνας μπορεί να επιφέρει κατάθλιψη και αλλαγή στις  διατροφικές συνήθειες

Υποστήριξη διαιτολογίου ηλικιωμένων σκύλων

Αλλαγή δίαιτας

Με την πάροδο της ηλικίας χρειάζεται αλλαγή δίαιτας:

  • Τροφές με λιγότερο λίπος και  λιγότερες θερμίδες- εκτός αν ο σκύλος είναι κάτω από το φυσιολογικό βάρος
  • Πρέπει να χορηγείται επαρκής ποσότητα φυτικών ινών για να αποφευχθεί η δυσκοιλιότητα

Ποσότητες

  • Εξαρτάται από την γενική κατάσταση του οργανισμού. Στις τυποποιημένες τροφές του εμπορίου αναγράφεται η ποσότητα που πρέπει να χορηγείται για να διατηρηθεί ο  μυϊκός ιστός του σώματος.

Συχνότητα

  • Πολλά μικρά γεύματα βοηθούν στην αποφυγή της παχυσαρκίας με την ενεργοποίηση του μεταβολισμού
  • 2-3 γεύματα την ημέρα βοηθούν στην επαρκή πρόσληψη ενέργειας

Διατροφή & Συστατικά (Ηπατική Ανεπάρκεια)

Παθοφυσιολογία 
  1. Η  χρόνια ηπατίτιδα , οι κληρονομικές πορτοσυστημικές διακλαδώσεις, η σύγχρονη λιθοσυσσωματική παράκαμψη (CPSS) και οι όγκοι  περιλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος της πρωτογενούς ασθένειας του ήπατος του σκύλου.
  2. Το ήπαρ επηρεάζεται επίσης δευτερογενώς από πολλές άλλες ασθένειες, όπως η παγκρεατίτιδα, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και  η  αναιμία - αποκαλούμενη αντιδραστική ηπατίτιδα, η οποία αποτελεί περίπου το ένα τέταρτο των ηπατικών νόσων του σκύλου.
    1. Ορισμένες φυλές σκύλων (π.χ.  West Highland White Terriers, Skye terriers, Dalmatians, Doberman pinschers και Labradors) μπορεί να έχουν μεταβολικό ελάττωμα προκαλώντας συσσώρευση χαλκού στο ήπαρ  η οποία σχετίζεται με ηπατοτοξίκωση. 
  3. Πολλοί ασθενείς σκύλοι με ηπατίτιδα μπορεί επίσης να συσσωρεύουν χαλκό στο ήπαρ.
  4. Το ήπαρ έχει πάνω από 1000 λειτουργίες που συμμετέχουν στον μεταβολισμό και στη πέψη και που μπορεί να διαταραχθούν από τη νόσο. 
Διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας 
Η κακή λειτουργία του ήπατος μπορεί να οδηγήσει σε υποσιτισμό και σε ανεπάρκειες βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Οι στόχοι της διατροφικής θεραπείας των ασθενειών του ήπατος είναι να βοηθήσουν στη διατήρηση των λειτουργιών του και να μειώσουν τα συμπτώματα της ηπατικής εγκεφαλοπάθειας (μείωση οξειδωτικών βλαβών και μείωση διαταραχών των ηλεκτρολυτών). Η αμμωνία μετατρέπεται σε ουρία στο φυσιολογικό ήπαρ. Όταν η λειτουργία αυτή διαταράσσεται λόγω των ηπατοπαθειών τότε αυξάνεται η αμμωνία στο ήπαρ, συμβάλλοντας στην ηπατική εγκεφαλοπάθεια(ΗΕ).
 
 
Διατροφικές απαιτήσεις στην ηπατική ανεπάρκεια
  1. Τροφή με υψηλή πεπτικότητα και ενέργεια (θερμίδες) 
  2. Πολύ εύπεπτη και χαμηλής περιεκτικότητας πρωτεΐνη (16%) για να βοηθήσει στην ηπατική αποκατάσταση. 
  3. Περιορισμένη συγκέντρωση πρωτεΐνης μπορεί να χρειαστεί εάν υπάρχει ηπατική εγκεφαλοπάθεια. 
  4. Οι φυτικές ή γαλακτοκομικές πρωτεΐνες προτιμούνται από το κρέας / ψάρια / πουλερικά εάν υπάρχει ηπατική εγκεφαλοπάθεια. 
  5. Η αυξημένη αναλογία  αμινοξέων διακλαδισμένης αλύσου μπορεί να είναι ευεργετική. 
  6. Ο χαλκός στη τροφή  πρέπει να μειωθεί για να μειωθεί η συσσώρευση του  χαλκού στο ήπαρ.
  7. Ο ψευδάργυρος μπορεί να αυξηθεί για να μειώσει την απορρόφηση του χαλκού από το έντερο.
  8. Η βιταμίνη Κ μπορεί να αυξηθεί για να μειωθεί ο κίνδυνος ανεπάρκειας βιταμίνης Κ.
  9. Η L-καρνιτίνη πρέπει να είναι αυξημένη για να βοηθήσει την οξείδωση του λίπους.
  10. Οι διαλυτές ίνες μπορούν να αυξηθούν για να μειώσουν την απορρόφηση της αμμωνίας από το παχύ έντερο. 
  11. Το νάτριο πρέπει να μειωθεί για να μειώσει τον ασκίτη και το οίδημα.
  12. Το κάλιο μπορεί να αυξηθεί. 
  13. Η βιταμίνη Ε και άλλα αντιοξειδωτικά πρέπει να αυξηθούν για να μειώσουν τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες στα ηπατικά κύτταρα. 
  14. Η οργανική μορφή σεληνίου που παράγεται από Saccaromyces cerevisiae  και η σιλυμαρίνη λειτουργούν ως αντιοξειδωτικά και βοηθούν στην προστασία των ηπατικών κυττάρων.
Ειδικές εκτιμήσεις
  1. Η δίαιτα που χορηγούμε για την ηπατική νόσο του σκύλου είναι πιθανό να είναι πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες και άλλα θρεπτικά συστατικά για τις γάτες.
  2. Η δίαιτα χρησιμοποιείται με προσοχή σε έγκυες ή θηλάζουσες σκύλες ή κουτάβια
  3. Για βραχυπρόθεσμη χρήση σε κουτάβια, 100 g τυρί cottage προστιθέμενο στην ημερήσια ποσότητα της ηπατικής τροφής  μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη συμπλήρωση των πρωτεϊνών (αν και η διατροφή αυτή δεν είναι ισορροπημένη για την ανάπτυξη του σκύλου και μπορεί να μην είναι επαρκής για μακροχρόνια χρήση, καθώς μπορεί να είναι ανεπαρκής σε ασβέστιο και άλλα μέταλλα ). 
  4. Ορισμένες δίαιτες για τις ασθένειες του ήπατος μπορεί να είναι υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, οπότε φροντίστε τους σκύλους με υπερλιπιδαιμία ή παγκρεατίτιδα. 
  5. Μην χρησιμοποιείτε δίαιτες που έχουν σχεδιαστεί για νεφρική νόσο.

Διατροφή & Συστατικά (Ιχθυέλαια - 5 Ασθένειες Των Σκύλων Στις Οποίες Έχουν Ωφέλιμη Δράση)

Τα ιχθυέλαια είναι σίγουρα από τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής στις μέρες μας. Υπάρχουν πολλά αποδεδειγμένα οφέλη τόσο για τον άνθρωπο, όσο και για τους τετράποδους φίλους μας. 
 
Τι είναι τα ιχθυέλαια;
Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, το ιχθυέλαιο προέρχεται από ψάρια και αποτελεί πλούσια πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Τα ζώα δεν μπορούν να παράγουν αυτά τα λιπαρά οξέα από μόνα τους, επομένως πρέπει να τα προσλαμβάνουν μέσω της διατροφής. Για το λόγο αυτό αποκαλούνται «απαραίτητα» λιπαρά οξέα.
Το σκουμπρί, ο τόνος, ο σολομός, η σαρδέλα, η ρέγγα και η πέστροφα αποτελούν πλούσια πηγή ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και είναι μερικές από τις πιο κοινές επιλογές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ιχθυελαίων. Πιο συγκεκριμένα, τα λιπαρά οξέα με τα μεγαλύτερα οφέλη για την υγεία είναι το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA) και το εικοσιπεντανοϊκό οξύ (EPA). Και τα δύο είναι συστατικά που αναγράφονται στις ετικέτες των ιχθυελαίων.
 
 
5 γνωστά οφέλη από τη χορήγηση ιχθυελαίων στους σκύλους
Με βάση τα τεκμηριωμένα οφέλη τους, οι κτηνίατροι συνιστούν τη χρήση τους, ως συμπλήρωμα διατροφής με θεραπευτική δράση, στις ακόλουθες παθήσεις των σκύλων: 
1. Αρθρίτιδα
Στις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων οφείλεται η ευεργετική δράση που έχουν τα ιχθυέλαια σε σκύλους με αρθρίτιδα. Σε μια μελέτη1 που πραγματοποιήθηκε σε 127 σκύλους με αρθρίτιδα, φάνηκε ότι σε όσους σκύλους χορηγήθηκε τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα έδειξαν σημαντική βελτίωση στην ικανότητά τους να σηκώνονται, να παίζουν και να περπατούν1. Οι συνθέσεις των κλινικών διαιτών που είναι σχεδιασμένες ειδικά για σκύλους με αρθρίτιδα συνδυάζονται συχνά και με κάποιο ιχθυέλαιο. 
2. Φλεγμονώδεις δερματοπάθειες
Τόσο στην περίπτωση της αλλεργικής δερματίτιδας, όσο και στις φλεγμονώδεις δερματοπάθειες τα ιχθυέλαια παρέχουν οφέλη μέσω της αντιφλεγμονώδους δράσης τους. Σύμφωνα, με μελέτη2 που πραγματοποιήθηκε σε 16 σκύλους με κνησμό (φαγούρα στο δέρμα), οι σκύλοι στους οποίους χορηγήθηκε ιχθυέλαιο εμφάνισαν σημαντική βελτίωση στην κλινική τους εικόνα (λιγότερος κνησμός, λιγότερος αυτοτραυματισμός και βελτιωμένη όψη του τριχώματος), συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου που έλαβε εικονικό φάρμακο.
Μια άλλη μελέτη3 που πραγματοποιήθηκε σε σκύλους με αλλεργική δερματίτιδα, όπου ο καθένας είχε διαφορετική δριμύτητα συμπτωμάτων (δηλαδή κάθε σκύλος βρισκόταν σε διαφορετικό στάδιο, κάποιοι σε προχωρημένο, κάποιοι σε πρώιμο) έδειξε ότι η χορήγηση ιχθυελαίου ήταν πιο αποτελεσματική σε σκύλους που ήταν στα αρχικά στάδια εμφάνισης των δερματικών αλλοιώσεων, σε σύγκριση με εκείνους που είχαν πιο σοβαρές κλινικές εκδηλώσεις (σε προχωρημένο στάδιο).
3. Γνωστικές δυσλειτουργίες
Η διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών στον σκύλο αποτελεί ένα ευρέως αναγνωρισμένο σύνδρομο που εμφανίζουν οι ηλικιωμένοι σκύλοι και από πολλές απόψεις, μοιάζει με την ανθρώπινη άνοια και τη νόσο Alzheimer. Το δοκοσαεξανοϊκό οξύ (DHA), έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τις εγκεφαλικές λειτουργίες σε σκύλους με διαταραχή των γνωστικών λειτουργιών τους4. Είναι, επίσης, ενδιαφέρον το γεγονός ότι το DHA φαίνεται να επιβραδύνει την εξέλιξη της άνοιας και της νόσου Alzheimer στον άνθρωπο5.
Πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε 142 ηλικιωμένους σκύλους με διάφορες διαταραχές συμπεριφοράς (αποπροσανατολισμό, διαταραχές ύπνου, αλλαγές στην αλληλεπίδραση με μέλη της οικογένειας, αλλαγές στο επίπεδο δραστηριότητας και απώλεια οποιασδήποτε προϋπάρχουσας συμπεριφοράς στο σπίτι που είχε αποκτηθεί μέσω εκπαίδευσης). Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου 60 ημερών, οι σκύλοι που λάμβαναν με την τροφή συμπλήρωμα με υψηλή συγκέντρωση DHA παρουσίασαν σημαντική βελτίωση σε κάθε μία από αυτές τις διαταραχές συμπεριφοράς6.
4. Καρδιοπάθειες 
Η απώλεια βάρους είναι ένα κοινό πρόβλημα που σχετίζεται με τη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια στον σκύλο. Το ιχθυέλαιο έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στον περιορισμό αυτής της έντονης απώλειας βάρους7,8. Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε σκύλους με καρδιακή ανεπάρκεια, χορηγήθηκε σε έναν αριθμό σκύλων ιχθυέλαιο ως συμπλήρωμα διατροφής. Οι σκύλοι που έλαβαν το συμπλήρωμα ιχθυελαίου παρουσίασαν μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και σημείωσαν μικρότερη απώλεια βάρους, σε σύγκριση με εκείνους που ακολουθούσαν μια διατροφή χωρίς ιχθυέλαιο8.
5. Νεφρική νόσος
Η χορήγηση ιχθυελαίου έχει αποδεδειγμένα οφέλη σε σκύλους με νεφρική νόσο. Συχνά ενδείκνυται για τη θεραπεία της σπειραματονεφρίτιδας, μιας νεφρικής νόσου κατά την οποία υπάρχει φλεγμονή των σπειραμάτων, δηλαδή των μικροσκοπικών φίλτρων που έχουν τα νεφρά. Η σπειραματονεφρίτιδα σχετίζεται με αυξημένη απώλεια πρωτεϊνών στα ούρα, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει τη λειτουργία των νεφρών, οδηγώντας προοδευτικά σε νεφρική ανεπάρκεια. 
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε σκύλους που έπασχαν από νεφρική νόσο με δευτεροπαθή σπειραματική βλάβη, η χορήγηση ιχθυελαίου ως συμπλήρωμα διατροφής  έδειξε να επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη της νεφρικής βλάβης9. Επιπλέον, το ιχθυέλαιο έχει αποδειχθεί ότι έχει προστατευτική δράση στην περίπτωση της οξείας νεφρικής βλάβης10. Για το λόγο αυτό, είναι καλό να λαμβάνεται υπόψη και η χορήγηση συμπληρωμάτων ιχθυελαίου σε σκύλους με μειωμένη νεφρική λειτουργία.
 
Τι πρέπει να προσέξουμε;
Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου είναι γενικά ασφαλή. Είναι σημαντικό να χορηγούνται βάσει του δοσολογικού σχήματος που θα μας προτείνει ο κτηνίατρός μας σε περίπτωση που επιδιώκεται η θεραπευτική τους χρήση, καθότι δεν έχουν όλα τα ιχθυέλαια που κυκλοφορούν στην αγορά τις ίδιες αναλογίες σε EPA και DHA, ενώ η δοσολογία κατασκευαστή πολλές φορές διαφέρει. Καλό είναι να μην υπερβαίνουμε τη δοσολογία που μας έχει συστήσει ο κτηνίατρός μας, καθότι μπορεί να εκδηλωθούν ανεπιθύμητες ενέργειες στο κατοικίδιό μας, όπως για παράδειγμα διάρροια. Επίσης, χρειάζεται προσοχή στη χορήγηση ορισμένων ιχθυελαίων που προέρχονται από συκώτι ψαριού, καθότι η υπέρβαση στη χρήση ή στη δοσολογία θα μπορούσε να οδηγήσει σε τοξίκωση λόγω υπερβιταμίνωσης Α (καθότι το συκώτι των ψαριών αλμυρού νερού είναι πλούσια πηγή βιταμίνης Α).
 
Ερωτήσεις για τον κτηνίατρό μας
Σκεφτόμαστε να ξεκινήσουμε να χορηγούμε κάποιο συμπλήρωμα ιχθυελαίου στον σκύλο μας; Πριν το κάνουμε αυτό, καλό θα ήταν να συζητήσουμε αυτή την ιδέα με τον κτηνίατρό μας. Ακολουθούν μερικές ερωτήσεις που θα πρέπει να κάνουμε στον κτηνίατρό μας.
  • Έχει ο σκύλος μου κάποιο πρόβλημα στο οποίο θα μπορούσε να ωφελήσει η χορήγηση κάποιου ιχθυελαίου;
  • Τι δόση πρέπει να του χορηγήσω;
  • Ποια ιχθυέλαια μου προτείνετε;
Εάν έχουμε οποιαδήποτε απορία ή ανησυχία για το κατοικίδιό μας, θα πρέπει πάντα να επικοινωνούμε με τον κτηνίατρό μας. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσουμε την υγεία και την ευζωία των μικρών μας φίλων.
 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Roush, James K., DVM, Chadwick E. Dodd, DVM, Dale A. Fritsch, MS, Timothy A. Allen, DVM, Dennis E. Jewell, PhD, William D. Schoenherr, PhD, Daniel C. Richardson, DVM, Phillip S. Leventhal, PhD, and Kevin A. Hahn, DVM. "Multicenter Veterinary Practice Assessment of the Effects of Omega-3 Fatty Acids on Osteoarthritis in Dogs." Journal of the American Veterinary Medical Association 236.1 (2010): 1191. 
2. Logas, Dawn, and Gail A. Kunkle. "Double-blinded Crossover Study with Marine Oil Supplementation Containing High-dose Eicosapentaenoic Acid for the Treatment of Canine Pruritic Skin Disease." Veterinary Dermatology 5.3 (1994): 99-104. 
3. Abba, C., P. P. Mussa, A. Vercelli, and G. Raviri. "Essential Fatty Acids Supplementation in Different-stage Atopic Dogs Fed on a Controlled Diet." J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2005 Apr-Jun;89(3-6):203-7.
4. Landsberg, Gary. "Therapeutic Agents for the Treatment of Cognitive Dysfunction Syndrome in Senior Dogs." Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. 2005 Mar;29(3):471-9.
5. Cole. Greg M., Sally A. Frautschy. “DHA May Prevent Age-Related Dementia.” The Journal of Nutrition 140 (2010): 869-874.
6. Dodds CE, Zicker SC, Lowry SR, et al. Effects of an investigational food on age-related behavioral changes in dogs. In: Symposium on Brain Aging and Related Behavioral Changes in Dogs, Orlando, January 11, 2002. Lenexa (KS): Veterinary Health Care Communications; 2002. p. 34–6
7. Freeman, Lisa M., John E. Rush, Joseph J. Kehayias, James N. Ross, Jr., Simin Nikbin Meydani, Don J. Brown, Gregory Dolnikowski, Bonnie N. Marmor, Michael E. White, Charles A. Dinarello, and Ronenn Roubenoff. "Nutritional Alterations and the Effect of Fish Oil Supplementation in Dogs with Heart Failure." Journal of Veterinary Internal Medicine 10 (1998): 440-48.
8. Slupe, J. L., L. M. Freeman, and J. E. Rush. "Association of Body Weight and Body Condition with Survival in Dogs with Heart Failure." J Vet Intern Med. 2008 May-Jun;22(3):561-5.
9. Brown, S. A., C. A. Brown, W. A. Crowell, J. A. Barsanti, T. Allen, C. Cowell, and D. R. Finco. "Beneficial Effects of Chronic Administration of Dietary Omega-3 Polyunsaturated Fatty Acids in Dogs with Renal Insufficiency." J Lab Clin Med. 1998 May;131(5):447-55.
10. Neumayer, H. H., M. Heinrich, M. Schmissas, H. Haller, K. Wagner, and F. C. Luft. "Amelioration of Ischemic Acute Renal Failure by Dietary Fish Oil Administration in Conscious Dogs." J Am Soc Nephrol. 1992 Dec;3(6):1312-20.
 
 

Διατροφή & Συστατικά (Καρδιακή Ανεπάρκεια)

Η διατροφή, η οποία  έχει ως στόχο την υποστήριξη της καρδιακής λειτουργίας σε σκύλους με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια ,πρέπει να έχει τα κάτωθι χαρακτηριστικά:

  1. Μερικώς περιορισμένο νάτριο. Ο σοβαρός περιορισμός του νατρίου σε σκύλους με καρδιακή ανεπάρκεια πιθανόν να μην είναι ευεργετικός λόγω της ενεργοποίησης του μηχανισμού ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης. Η υπονατριαιμία σε σκύλους με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια πολλές φορές σχετίζεται με επιδεινούμενη πρόγνωση της ασθένειας.
  2. Αυξημένη αναλογία καλίου/νατρίου
  3. Αυξημένο μαγνήσιο
  4. Αυξημένες υδατοδιαλυτές βιταμίνες
  5. Αυξημένη ταυρίνη και L-καρνιτίνη
  6. Αυξημένα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Πως δρα η εξειδικευμένη τροφή (κλινική δίαιτα)

  1. Η μέτρια μείωση του νατρίου και χλωρίου → ελαχιστοποιεί τη διατήρηση του νατρίου και του νερού στον οργανισμό
  2. Η αυξημένη χορήγηση  ενέργειας → μειώνει τον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα της καχεξίας
  3. Η επαρκής χορήγηση πρωτεΐνης → μειώνει τον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα της σαρκοπενίας
  4. Η  αυξημένη περιεκτικότητα σε υδατοδιαλυτές βιταμίνες → διορθώνει τις απώλειες αυτών των βιταμίνων λόγω διουρητικής φαρμακευτικής αγωγής ή διαταραχής της νεφρικής λειτουργίας
  5. Η αυξημένη ταυρίνη → αποτρέπει ορισμένους τύπους καρδιομυοπάθειας, ενισχύει τη μυοκυτταρική λειτουργία και την καρδιακή συσταλτικότητα
  6. Η αυξημένη L-καρνιτίνη → υποστηρίζει την καρδιακή λειτουργία
  7. Η επαρκής περικτικότητα σε μαγνήσιο→ αντισταθμίζει τις απώλειες λόγω διουρητικής φαρμακευτικής αγωγής
  8. Η επαρκής περικτικότητα σε κάλιο → αποτρέπει την υποκαλιαιμία λόγω διούρησης
  9. Η αυξημένη χορήγηση ωμέγα-3 λιπαρών οξέων (ιχθυέλαια) → μειώνει τον κίνδυνο ή τη σοβαρότητα της σαρκοπενίας. (Οι μεγάλες ποσότητες αντενδείκνυνται μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου)

Χορηγείστε μία ποσότητα τροφής τέτοια ώστε να επιτύχετε ή να διατηρήσετε μια καλή  κατάσταση του σώματος. Ο αυστηρός περιορισμός του νατρίου, εάν παρουσιάζονται αυξανόμενα κλινικά  σημεία αποτυχίας της θεραπείας, μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση της νόσου.

 Χρόνος χορήγησης

Η χορήγηση μικρότερων και συχνότερων γευμάτων σε ασθενείς σκύλους μπορεί τελικά να αυξήσει την συνολική πρόσληψη τροφής και να είναι ευεργετική σε μερικούς σκύλους οι οποίοι είναι λιποβαρείς.

Διάρκεια διατροφής

Η διάρκεια χορήγησης της διαιτητικής διατροφής στη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια είναι μακροχρόνια.

Προφυλάξεις- Αντενδείξεις

Δεν χορηγούμε την ειδική αυτή δίαιτα:

  • Σε κουτάβια, και θηλάζουσες θηλυκές
  • Μετά από σοβαρό εμετό και διάρροια (λόγω πιθανής εξάντλησης του νατρίου).
  • Σε παχύσαρκους σκύλους (παρά την καρδιακή ανεπάρκεια). Η διατροφή με λιγότερη ποσότητα κλινικής τροφής για καρδιακά νοσήματα που δεν έχει παρασκευαστεί και για απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές ανεπάρκειες.

Χρήση με προσοχή

Μερικές δίαιτες χωρίς δημητριακά, ειδικά εκείνες με υψηλή περιεκτικότητα σε όσπρια ή ριζικά λαχανικά ή  τροφές με εξωτικά συστατικά (π.χ. βίσωνας, καγκουρό) έχουν συσχετιστεί με μια διατροφική καρδιομυοπάθεια . Η αιτία δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη. Μπορεί να υπάρχει σχέση με την πρόσληψη ταυρίνης ή τη βιοδιαθεσιμότητα της, αλλά δεν έχουν όλοι οι σκύλοι που έχουν εμφανίσει την ασθένεια αυτή χαμηλή ταυρίνη αίματος.

Διατροφή & Συστατικά (Λυοφιλοποίηση)

Είναι η διαδικασία αποξήρανσης με ψύξη. Είναι αποδεδειγμένα η πιο ήπια μέθοδος ξήρανσης.

Διεξάγεται σε χαμηλή θερμοκρασία και υψηλό κενό, με αποτέλεσμα την αποφυγή των επιπτώσεων από την επεξεργασία σε υψηλές θερμοκρασίες στη δομή καθώς και την οξείδωση των συστατικών από την επαφή τους με τον αέρα. Αυτό που προκύπτει είναι προϊόντα με πολύ χαμηλή υγρασία (λιγότερο από 5%) που εγγυάται μικροβιακή σταθερότητα. Η διαδικασία ξεκινά με την εξαιρετικά γρήγορη κατάψυξη των φρέσκων συστατικών. Στη συνέχεια εντός 18 ωρών ξεκινά η διαδικασία ψύξης-αποξήρανσης σε ειδικούς θαλάμους σε εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες (-50 οC) υπό πίεση, όπου το παγωμένο νερό των συστατικών μετατρέπεται σε ατμό. Συνεπώς, με την διαδικασία της λυοφιλοποίησης απομακρύνεται από τα συστατικά μόνο το νερό ενώ διατηρούνται τα χρήσιμα θρεπτικά συστατικά και η φυσική γεύση που τα κατοικίδια λατρεύουν.

Συνοπτικά, χάρη στην νέα τεχνολογία παραγωγής, επιτυγχάνονται:

  1. Η διατήρηση στο ακέραιο των οργανοληπτικών ιδιοτήτων των πρώτων υλών (γευση, άρωμα, χρώμα, δομή, σχήμα)
  2. Η ελάχιστη απώλεια θρεπτικών συστατικών (όπως βιταμίνες)
  3. Η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σύγκριση με τις ωμές τροφές αλλά και με τα υπόλοιπα σνακς (24 μήνες). 

Θεωρούνται οι Freeze-Dried τροφές ακατέργαστες (ωμές);

Ναι, επειδή δεν μαγειρεύονται-θερμαίνονται πριν παγώσουν ή συσκευαστούν. Το στοιχείο αυτό από μόνο του, κατατάσσει αυτόν τον τύπο των τροφών στις ακατέργαστες. Οι ακατέργαστες τροφές διακρίνονται για την υψηλή τους θρεπτική αξία, καθώς δεν υπάρχουν απώλειες θρεπτικών συστατικών όπως συμβαίνει σε άλλους τύπους τροφών κατά την διάρκεια της επεξεργασίας (θέρμανση).

Είναι υγιεινές οι Freeze-Dried τροφές;

Οι Freeze-Dried τροφές είναι από τις πιο υγιεινές επιλογές γιατί η τροφή εξακολουθεί να περιέχει πολλά από τα αρχικά θρεπτικά της συστατικά και δεν περιέχουν συντηρητικά παρά μόνο τοκοφερόλες.

Είναι ασφαλείς οι Freeze-Dried τροφές;

Είναι ασφαλείς από κάθε άποψη. Αρχικά, χάρη στην διαδικασία της λυοφιλοποίησης δεν υπάρχει υγρασία που αποτελεί θρεπτικό υπόστρωμα για την παραγωγή μικροοργανισμών. Επιπλέον, εφόσον δεν υπάρχει υγρασία δεν χρειάζεται να προστεθούν συντηρητικά των οποίων ο ρόλος είναι ο περιορισμός της ανάπτυξης των μικροοργανισμών λόγω υγρασίας. Στις Freeze-Dried τροφές, το πρόσθετο όφελος είναι το γεγονός πως διατηρούνται αναλλοίωτες οι βιταμίνες και τα ένζυμα που συχνά χάνονται κατά τη διαδικασία της θέρμανσης. 

Διατροφή & Συστατικά (Νεαρά Αλόγα)

Η διατροφή του πουλαριού απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή διότι είναι σημαντικός παράγων για την σωστή  ανάπτυξη και καλή υγεία του αλόγου. Για τη σωστή  ανάπτυξη απαιτείται το πουλάρι να θηλάσει καλής ποιότητας γάλα. Τα νεαρά άλογα, σε σύγκριση με τα ενήλικα ,  έχουν εξαιρετικά υψηλές ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά, λόγω του πολύ γρήγορου ρυθμού ανάπτυξής τους. Οι απαιτήσεις σε πρωτεΐνες είναι υψηλές ως αποτέλεσμα της ταχείας ανάπτυξης των μυών, του συνδετικού ιστού και των άλλων τμημάτων του σώματος. Οι απαιτήσεις σε ασβέστιο και φώσφορο είναι επίσης υψηλές λόγω των ταχέως αναπτυσσόμενων οστών. Επίσης απαιτείται αυξημένη ποσότητα  υδατανθράκων λόγω του υψηλού μεταβολικού ρυθμού και των ενεργειακών απαιτήσεων του πουλαριού. Αυτές οι πηγές θρεπτικών ουσιών είναι παρούσες στο γάλα της φοράδας.

Πότε αρχίζουν τα νεογνά πουλάρια τον θηλασμό;

Το νεογέννητο πουλάρι καλύπτει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες διατροφής (θρεπτικά συστατικά και υγρά) από το μητρικό γάλα.  Το νεογέννητο πουλάρι θα αρχίσει να θηλάζει μεταξύ 30 λεπτών και 2 ωρών μετά τη γέννηση. Τα νεογέννητα πουλάρια θα απαιτήσουν 500 ml γάλακτος κάθε 3-4 ώρες τις πρώτες 12 ώρες μετά τη γέννηση και θα θηλάζουν περίπου 100 φορές το 24ωρο για την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Η συχνότητα αυτή μειώνεται σε 35 φορές το 24/ωρο από τη δέκατη εβδομάδα. Το πουλάρι θα καταναλώνει μεταξύ 21% και 25% του σωματικού βάρους του κάθε ημέρα. Το πρώτο γάλα (πρωτόγαλα) που λαμβάνει το πουλάρι από τη μάνα του, είναι απαραίτητο για την απόκτηση παθητικής ανοσίας ( μεταφορά αντισωμάτων για προσωρινή ανοσία). Η ανοσία λαμβάνεται από τις ανοσοσφαιρίνες που υπάρχουν στο πρωτόγαλα, οι οποίες είναι παρούσες για 1 εβδομάδα μετά τη γέννηση. Οι ανοσοσφαιρίνες είναι σε υψηλότατη συγκέντρωση κατά τις πρώτες λίγες ώρες μετά τη γέννηση και απορροφώνται μόνο κατά τις πρώτες 24 ώρες. Σε αυτό το στάδιο δεν πρέπει να χορηγηθεί καμία άλλη υγρή τροφή καθώς θα μπορούσε να παρεμποδίσει την απορρόφηση των ανοσοσφαιρινών.

Πότε τα πουλάρια αρχίζουν να τρώνε πίτουρα και συμπυκνώματα;

Τα πουλάρια μπορούν να αρχίσουν να τρώνε πίτουρα  ή συμπυκνώματα από την ηλικία περίπου των 10-21 ημερών, αν και κάποιοι αρχίζουν τη χορήγηση πίτουρων ή συμπυκνωμάτων από την  ηλικία των 3 ημερών. Αυτή η διατροφική πρακτική  μπορεί να εισαχθεί την πρώτη εβδομάδα ή όταν το πουλάρι παρουσιάζει ενδιαφέρον για τις τροφές αυτές. Η εισαγωγή πίτουρων ή συμπυκνωμάτων σε πρώιμο στάδιο εξασφαλίζει την ωρίμανση της γαστρεντερικής οδού διευκολύνοντας τον απογαλακτισμό του πουλαριού. Μια σωστά ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη των οστών και των μυών, για  υγιές τρίχωμα, δέρμα και πόδια.

Ανάλογα με τα ιδιαίτερα ατομικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους, της ηλικίας, της φυλής, των βοσκοτόπων και, κυρίως, αν η φοράδα βρίσκεται σε φάση καλής γαλακτοπαραγωγής, τα συμπυκνώματα που θα χορηγηθούν πρέπει αρχικά να αποτελούνται από  σκόνη αποβουτυρωμένου γάλακτος με σταδιακή αλλαγή σε συμπυκνώματα νεαρών ζώων όταν ο πουλάρι φθάνει σε ηλικία 8-12 εβδομάδων. Σε αυτό το στάδιο τα πουλάρια απαιτούν εύπεπτες και πολύ υψηλής ποιότητας ζωοτροφές. Θα πρέπει να περιέχουν αυξημένο ποσοστό πρωτεΐνης και αυξημένα επίπεδα  ανόργανων συστατικών σε σχέση με τις τροφές των ενήλικων. Ο τύπος της δίαιτας που απαιτεί το πουλάρι εξαρτάται από το οργανισμό του, δηλαδή τον ρυθμό ανάπτυξης και την κατάσταση του σώματος. Ένα υγιές πουλάρι 50 κιλών απαιτεί περίπου 31 MJ, (7500 θερμίδες) την ημέρα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, όπου η βόσκηση είναι καλή και το γάλα της φοράδας είναι πολύ καλό, δεν απαιτείται πρόσθετη τροφή μέχρι το πουλάρι να φθάσει σε ηλικία 2-3 μηνών, δηλαδή 2 μήνες πριν τον απογαλακτισμό.

Πότε μπορούν να απογαλακτιστούν τα πουλάρια;

Ο απογαλακτισμός συνήθως λαμβάνει χώρα μεταξύ 4 και 7 μηνών. Σε αυτό το στάδιο, η διατροφή του πουλαριού δεν βασίζεται μόνο σε γάλα, επομένως το πουλάρι μπορεί να διαχωριστεί από τη μητέρα του και μπορεί να του χορηγηθεί μια διατροφή που αποτελείται μόνο από χονδροειδείς και συμπυκνωμένες τροφές.

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί ρυθμοί ανάπτυξης των πουλαριών;

Μετά τη γέννηση, η ταχύτερη περίοδος ανάπτυξης είναι μέχρι 3 μηνών. Στο στάδιο αυτό οι  θρεπτικές ανάγκες του πουλαριού είναι πολύ μεγάλες. Μέχρι 1 έτος, τα πουλάρια έχουν βάρος το 60% του ενήλικου βάρους, 90% του ενήλικου ύψους και 95% της ενήλικης οστικής μάζας.

Ένα μέσο άλογο με ενδεχόμενο ενήλικο βάρος 450 κιλών θα αυξήσει το βάρος του σε 100 κιλά μεταξύ 3 και 6 μηνών με μέσο όρο 1 κιλό ανά ημέρα. Η διατροφή, η υγεία και οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν το πόσο αυξάνεται σε καθημερινή βάση. Ο ρυθμός ανάπτυξης μειώνεται από τους 6 μήνες και τα επόμενα 100 κιλά σωματικού βάρους αποκτώνται μεταξύ 6 και 12 μηνών. Στη συνέχεια τα επόμενα 75 κιλά σωματικού βάρους αποκτώνται μεταξύ 12 και 18 μηνών.

Οι φυλές των μεγαλόσωμων αλόγων τείνουν να ενηλικιωθούν αργότερα και ενδέχεται να έχουν αυξημένες διατροφικές απαιτήσεις έως ότου φθάσουν στην ενηλικίωση.

Ποιες είναι οι ανάγκες σε ζωοτροφές για ένα νεαρό άλογο;

Καθώς οι βοσκότοποι και οι χορτονομές είναι απίθανο να παράσχουν επαρκή θρεπτικά συστατικά για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αύξησης των νεαρών ζώων κρίνεται αναγκαίο να χορηγήσουμε μια ημερήσια δόση συμπυκνώματος για ένα  άλογο σε ανάπτυξη που θα ισοδυναμεί με το 0,75-1% του σωματικού βάρους του αλόγου ανά ημέρα. Κατά τη διάρκεια του πρώτου χειμώνα, εκτός από τη βόσκηση το νεαρό άλογο θα πρέπει να τροφοδοτείται με 1,25-1,5 kg συμπυκνωμάτων ανά 100 kg σωματικού βάρους, με σύνθεση που πρέπει να περιέχει 14-16% πρωτεΐνη, εμπλουτισμένη με βιταμίνες και μέταλλα. Σε περίπτωση ενσταβλισμού πρέπει να προσφέρεται χόρτο καλής ποιότητας (περίπου 0,5-1,5 kg ανά 100 kg σωματικού βάρους) επιπλέον των συμπυκνωμάτων.

Πολλοί εκτροφείς απαιτούν εξειδικευμένες συμπυκνωμένες τροφές, οι οποίες έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν χαμηλή την παρεχόμενη ενέργεια για να αποτρέψουν την υπερβολική αύξηση βάρους, δηλαδή να παράσχουν τις απαραίτητες πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα χωρίς υπερβολική ενέργεια.

Εάν η ανάπτυξη στην παραπάνω περίπτωση δεν είναι σωστή μπορεί να παρατηρηθούν τα παρακάτω προβλήματα:

  • Μεγάλες μετακαρπο(ταρσο)φαλαγγικές αρθρώσεις (φυσίτιδα)
  • Συνεσταλμένοι τένοντες ( contracted tendons)
  • Γωνιακές παραμορφώσεις των αρθρώσεων των ποδιών

Όταν αυτές οι ανωμαλίες παρουσιαστούν και είναι ήπιες, περιορίστε τον ρυθμό αύξησης του αλόγου (μειώνοντας τις συμπυκνωμένες ζωοτροφές που χορηγείτε στη φοράδα που θηλάζει και μειώνοντας το χορηγούμενο επιπλέον συμπύκνωμα στο πουλάρι) και προβείτε σε  ήπια καθημερινή άσκηση. Όταν η κατάσταση είναι σοβαρή, το πουλάρι μπορεί να απαιτεί boxing με μείωση της πρόσληψης τροφής και βοήθεια από τον  εκτροφέα και τον κτηνίατρο.

Τα νεαρά άλογα και τα πόνυ, που έχουν φτάσει στην ενηλικίωση και εργάζονται, μπορούν να τρέφονται με χορτονομές και συμπυκνώματα κατάλληλα για ενήλικα άλογα.

Ποιες είναι οι ενεργειακές απαιτήσεις ενός νεαρού αλόγου;

Οι καθημερινές απαιτήσεις για ένα  νεαρό πουλάρι που όταν ενηλικιωθεί θα έχει σωματικό βάρος 500 κιλών είναι οι εξής:

  • Πουλάρι (από τη γέννηση) - 31,5 MJ
  • Απογαλακτισθέν (ηλικίας 6 μηνών) - 72 MJ 
  • Ενήλικας (ηλικίας 12 μηνών) - 80 MJ 
  • Ενήλικας (18 μηνών) που δεν παρακολουθεί εκπαίδευση - 82 MJ

Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;

  • Βεβαιωθείτε ότι τα βοσκοτόπια είναι ελεύθερα από τρύπες, βράχους και σύρματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν βλάβη σε ένα άλογο που ασκείται.
  • Βεβαιωθείτε ότι υπάρχει πάντα παροχή άφθονου καθαρού πόσιμου νερού.
  • Βεβαιωθείτε ότι υπάρχουν επαρκείς περιφράξεις, κατάλληλες για τα πουλάρια και τις φοράδες.
  • Βεβαιωθείτε  ότι δεν υπάρχουν δηλητηριώδη ζιζάνια στις τροφές και τα βοσκοτόπια.
Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right

Διατροφή & Συστατικά (Ολιστική Διατροφή)

Ολιστική ξηρή τροφή νοείται εκείνη η ξηρή τροφή των ζώων συντροφιάς που αντιμετωπίζει τον οργανισμό ως σύνολο, του οποίου όλα τα μέρη πρέπει να βρίσκονται σε αρμονία μεταξύ τους, για να επιτευχθεί καλύτερη σωματική υγεία, ζωτικότητα και βιωσιμότητα. Είναι ουσιαστικά η ολοκληρωμένη διατροφή που βασίζεται σε απόλυτα φυσικά συστατικά υψηλής ποιότητας, τα οποία είναι κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση και είναι απαλλαγμένα από συντηρητικά, χημικά και χρωστικές.

Οι ολιστικές τροφές ανήκουν πάντα στην ανώτατη κατηγορία ποιότητας των τροφών και η φιλοσοφία τους είναι η παροχή τροφής που να είναι όσο το δυνατόν πλησιέστερη στη φυσική διατροφή των ζώων.
Οι ολιστικές τροφές δεν περιέχουν δημητριακά, όπως το σιτάρι και το καλαμπόκι, που, διατροφικά, δεν προσφέρουν τίποτα στον σκύλο ή στη γάτα, αλλά αντίθετα προκαλούν αλλεργίες και πεπτικές ή δερματικές διαταραχές. Περιλαμβάνουν ισορροπημένα θρεπτικά συστατικά, τα οποία εκπληρώνουν έναν συγκεκριμένο διατροφικό σκοπό, υποστηρίζουν την υγεία του ζώου και εξασφαλίζουν ευεξία.

Το βασικότερο συστατικό της ολιστικής διατροφής είναι οι ζωϊκές πρωτεΐνες. Η κυριότερη πηγή πρωτεΐνης είναι το φρέσκο, ελεγμένο κρέας, ανθρώπινης κατανάλωσης, από ζώα χωρίς ορμόνες, στεροειδή και αντιβιοτικά, μεγαλωμένα υπό φυσιολογικές συνθήκες, ελευθέρας βοσκής. Για την πληρότητα της τροφής συχνά χρησιμοποιείται ολόκληρο το σφάγιο ή αυτούσια κομμάτια του, συμπεριλαμβάνοντας και τα κόκκαλα, όπως θα τρεφόταν το ζώο στη φύση. Το αποτέλεσμα είναι να παρέχονται με φυσικό τρόπο συστατικά, όπως πχ χονδροϊτίνη, ασβέστιο, φώσφορος, αντί να προστίθενται τεχνητά. Συμπληρωματικά, ως πηγή πρωτεΐνης προστίθενται στην ξηρά τροφή και ψάρι, αυγά και συκώτι, τα οποία με την πλούσια περιεκτικότητά τους σε Ω3 λιπαρά οξέα, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και μέταλλα είναι σημαντικά για το δέρμα, το τρίχωμα και την ανάπτυξη του σκύλου ή της γάτας. Τέλος, στα περισσότερα προϊόντα ολιστικής τροφής προστίθενται και ειδικές πρώτες ύλες, που περιέχουν αντιοξειδωτικά και άλλες ζωτικής σημασίας ουσίες, που δρουν θεραπευτικά, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προσφέρουν αίσθηση κορεσμού και παρέχουν ενεργή προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες. Τέτοια συστατικά είναι η μαγιά μπύρας, το ψύλλιο, το ιπποφαές, ο λιναρόσπορος και τα βότανα.

Η κατανάλωση ολιστικής τροφής συμβάλλει στην ενεργητικότητα του σκύλου ή της γάτας, με αποτέλεσμα να βοηθάει στην αποτροπή της παχυσαρκίας ηλικιωμένων, στειρωμένων ή γενικά νωθρών ζώων. Παράλληλα, είναι απολύτως ανεκτή ακόμα και από ζώα που παρουσιάζουν ευαισθησία στο πεπτικό τους σύστημα, αρκεί να εισαχθεί σταδιακά στις διατροφικές τους συνήθειες. Επίσης, μειώνει αισθητά τις αλλεργίες σε σκύλους και γάτες που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τη συνολική υγεία του ζώου, βοηθώντας την αποφυγή ασθενειών.

Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right

Διατροφή & Συστατικά (Προβιοτικά)

Χορήγηση προβιοτικών στον σκύλο και στη γάτα
 
Τι είναι τα προβιοτικά;
Τα προβιοτικά αντιπροσωπεύουν ωφέλιμους ζωντανούς μικροοργανισμούς, οι οποίοι μπορεί να είναι βακτήρια ή/και ζυμομύκητες, οι οποίοι αποτελούν μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας στα διάφορα μέρη του σώματος. Συγκεκριμένα, οι μικροοργανισμοί αυτοί κυρίως εποικίζουν το δέρμα, τους βλεννογόνους, τη γαστρεντερική οδό (συμπεριλαμβανομένης και της στοματικής κοιλότητας), την αναπνευστική οδό, την ουρογεννητική οδό, καθώς και τους μαστικούς αδένες. 
Τα προβιοτικά αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης εικόνας σχετικά με τα βακτήρια και το μικροβίωμα ενός οργανισμού. Μπορούμε να σκεφτούμε το μικροβίωμα, ως ένα δάσος με μεγάλη ποικιλομορφία, όπου κάθε είδος δέντρου παραλληλίζεται με κάποιο είδος μικροοργανισμού. Έτσι, όπως όλα τα δέντρα επιτελούν έναν απώτερο σκοπό, την τροφοδότηση του δάσους με καθαρό οξυγόνο, αντίστοιχα και οι μικροβιακοί πληθυσμοί επιτελούν μια πληθώρα βιολογικών λειτουργιών, προάγοντας την ευρύτερη υγεία του οργανισμού. Συνήθως, οι μικροβιακοί αυτοί πληθυσμοί αποτελούνται από:
  • Βακτήρια
  • Μύκητες
  • Πρωτόζωα
Το μικροβίωμα κάθε οργανισμού είναι μοναδικό και διαφέρει ακόμη και ανάμεσα σε άτομα του ίδιου είδους. Ακόμη και από σκύλο σε σκύλο, αλλά και από γάτα σε γάτα υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία.  
 
Πως λειτουργούν τα προβιοτικά;
Υπάρχουν πάντα στο σώμα τόσο πληθυσμοί ωφέλιμων βακτηρίων, όσο και πληθυσμοί με δυνητικά παθογόνο δράση, οι οποίοι βρίσκονται σε ισορροπία όταν ο οργανισμός είναι υγιής. Σε συνθήκες λοίμωξης η ισορροπία αυτή διαταράσσεται επάγοντας την υπερανάπτυξη των δυνητικά παθογόνων στελεχών, τα οποία πλέον αποκτούν επιβλαβή (παθογόνο) δράση εφόσον αυξάνονται αριθμητικά εις βάρος των ωφέλιμων βακτηριακών στελεχών. Επομένως, είναι σημαντική η ενίσχυση του πληθυσμού των ευεργετικών βακτηριακών στελεχών, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία της μικροβιακής χλωρίδας, μιας και τα «καλά» βακτήρια βοηθούν στον μετριασμό της υπερανάπτυξης των επιβλαβών στελεχών. 
Παράλληλα, τα ωφέλιμα βακτήρια κρατούν τους τετράποδους φίλους μας υγιείς υποστηρίζοντας τη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος, ενώ παράλληλα συμβάλλουν στον έλεγχο φλεγμονωδών καταστάσεων.
Τα προβιοτικά, λοιπόν, ως ωφέλιμοι μικροοργανισμοί, αποτελούν ένα σημαντικό τρόπο με τον οποίο μπορεί να αποκατασταθεί η ισορροπία της μικροβιακής χλωρίδας και κατ΄επέκταση η αποκατάσταση της ευρύτερης υγείας του οργανισμού, καθότι συνεπικουρούν στην άμυνά του. 
 
Ωφέλιμες δράσεις: από το έντερο σε όλο το σώμα!
Η διατήρηση μιας ισορροπημένης εντερικής χλωρίδας, πέραν της εντοπισμένης ευεργετικής δράσης, επάγει και συστημικές επιδράσεις, καθώς η χλωρίδα του εντέρου συνεισφέρει στην εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού μέσω της πέψης των θρεπτικών συστατικών της τροφής, της παραγωγής βιταμινών (π.χ. βιταμίνη Κ), αλλά και μέσω της παραγωγής ενώσεων με ανοσορυθμιστική δράση, οι οποίες ενισχύουν την ανοσιακή απόκριση τόσο στον σκύλο, όσο και στη γάτα. Σύμφωνα με μελέτες, τα προβιοτικά έχει φανεί ότι έχουν ευεργετική δράση στις ακόλουθες περιπτώσεις:
  1. Γαστρεντερικές διαταραχές (ιδιαίτερα μετά από αντιβιοτική θεραπεία)
  2. Αλλεργικές δερματοπάθειες
  3. Δυσκοιλιότητα στη γάτα
  4. Νεφρική λειτουργία
  5. Ηπατική λειτουργία
 
Ποια κριτήρια πρέπει να πληροί ένας μικροοργανισμός για να ενταχθεί στην κατηγορία των προβιοτικών; 
Για να θεωρηθεί ένα μικροβιακό στέλεχος ως προβιοτικό, θα πρέπει να έχει ορισμένα χαρακτηριστικά. Αυτά περιλαμβάνουν:
  • Να απαντάται στη φυσιολογική χλωρίδα του εκάστοτε ζωικού είδους για το οποίο προορίζεται
  • Να μπορεί να επιβιώσει της πεπτικής διαδικασίας φτάνοντας στο σημείο στόχο ακέραιο
  • Να είναι αποδεδειγμένη η ωφέλιμη δράση του
  • Να μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια και να χορηγηθεί στους τετράποδους φίλους μας
 
Μπορεί η χορήγηση προβιοτικών να βοηθήσει σε κάποιες παθήσεις;
Υπάρχουν ορισμένες παθολογικές καταστάσεις στις οποίες τα προβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν. Ωστόσο, η δράση τους μπορεί να διαφέρει τόσο ανάμεσα στις γάτες, όσο και στους σκύλους, από άτομο σε άτομο, γεγονός που σημαίνει ότι κάποιο προβιοτικό που λειτουργεί σε κάποιο ζώο, μπορεί να μην λειτουργεί σε κάποιο άλλο. Οι επιδράσεις αυτές μπορεί επίσης να ποικίλουν ανάλογα με το συγκεκριμένο προβιοτικό στέλεχος που χορηγείται σε κάθε ζώο.
Μερικές από τις παθολογικές καταστάσεις που θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά η χορήγηση προβιοτικών περιλαμβάνουν:
  • Διάρροια (προκαλούμενη είτε ύστερα από τη χορήγηση αντιβιοτικών, είτε από λοιμώδη αίτια)
  • Δυσκοιλιότητα
  • Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
  • Ατοπική δερματίτιδα
  • Λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
 
Τα προβιοτικά δεν αποτελούν φαρμακευτικά σκευάσματα, αλλά συμπληρώματα διατροφής, ωστόσο σε κάθε περίπτωση καλό είναι να συμβουλευόμαστε τον κτηνίατρό μας πριν από τη χορήγησή τους στον τετράποδο φίλο μας. 
Τα προβιοτικά μπορούν επίσης να συνδυαστούν και με τη χορήγηση πρεβιοτικών, δηλαδή φυτικών ινών οι οποίες αποτελούν την «τροφή» των ευεργετικών βακτηρίων του εντέρου και παράλληλα αποτελούν έναν ακόμη μηχανισμό που συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας της χλωρίδας του. Στα πρεβιοτικά κατατάσσονται η ινουλίνη, οι φρουκτοολιγοσακχαρίτες, οι μαννάν-ολιγοσακχαρίτες κ.α. Άλλωστε, μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, προάγει εξίσου την ισορροπία της εντερικής χλωρίδας.
Τα συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν προβιοτικά, αλλά και πρεβιοτικά, ονομάζονται συμβιωτικά. 
 
Πόσο ασφαλής είναι η χορήγηση προβιοτικών;
Καθότι τα μικροβιακά στελέχη που χρησιμοποιούνται ως προβιοτικά απαντώται εκ φύσεως στη χλωρίδα των τετράποδων φίλων μας, γι’ αυτό το λόγο τα συμπληρώματα διατροφής που τα περιέχουν θεωρούνται γενικά ασφαλή.
Ωστόσο, καλό είναι να υπάρχει πάντα καθοδήγηση από τον επιβλέποντα κτηνίατρο του μικρού μας φίλου, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις θεωρείται επισφαλής η χορήγησή τους. Αυτές περιλαμβάνουν:
  • Ζώα με πολύ εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
  • Ζώο με κάποια σοβαρή νόσο, τα οποία βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση
  • Μετεγχειρητικά (σε πολύ πρόσφατο χειρουργείο)
Δίνουμε προβιοτικά όταν πρόκειται το κατοικίδιό μας να ακολουθήσει αντιβιοτική θεραπεία;
Καθώς, τα αντιβιοτικά στο πλαίσιο καταπολέμησης βακτηριακών λοιμώξεων, μαζί με τα παθογόνα βακτήρια, καταστρέφουν και τα ωφέλιμα βακτηριακά στελέχη, με αποτέλεσμα τα ζώα υπό αγωγή να εμφανίζουν περιστατικά διάρροιας, σε αυτές τις περιπτώσεις η χορήγηση προβιοτικών έχει αποδειχθεί ωφέλιμη.
 
Υπάρχουν ιδιαίτερες οδηγίες αποθήκευσης για τα προβιοτικά;
Καθότι, ορισμένα προβιοτικά στελέχη είναι πιο «ευαίσθητα» ως μικροοργανισμοί, σε σχέση με άλλα, είναι σημαντικό να διαβάζουμε πάντα τις οδηγίες φύλαξης και συντήρησης του εκάστοτε προϊόντος. Σε ορισμένα σκευάσματα ενδεχομένως να υπάρχει σύσταση για φύλαξη στη συντήρηση.
 
 
Πηγές: 

Διατροφή & Συστατικά (Σιλυμαρίνη)

Η υγεία του ήπατος είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί όλα όσα συμβαίνουν στο ήπαρ επηρεάζουν άμεσα πολλούς διαφορετικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Ένα υγιές ήπαρ έχει την ικανότητα να αποθηκεύει βιταμίνες, να παράγει χοληστερόλη, να φιλτράρει βακτήρια από το αίμα, να συνθέτει ινωδογόνο και προθρομβίνη, να διασπά τα τοξικά βιοχημικά, να συνθέτει πρωτεΐνες και χολή και να φτιάχνει το γλυκογόνο από τη γλυκόζη. Το ήπαρ έχει ειδικά ένζυμα που χρησιμοποιεί για την αναγέννηση των ιστών. Το ήπαρ έχει την πιο σκληρή δουλειά, αφού καλείται να διασπάσει κάθε χημικό συστατικό που συναντά το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων. Καθημερινά, φιλτράρει το αίμα, φιλτράρει τα βακτηρίδια, παράγει τη χολή και δημιουργεί διάφορες άλλες ουσίες, όπως οι λιποπρωτεΐνες. Συνώνυμα της σιλυμαρίνης:  Σιλιμίνη, σιλυβινίνη, σιλιβινίνη, εκχύλισμα του φυτού γαϊδουράγκαθου). Η σιλυμαρίνη είναι ένα συμπλήρωμα διατροφής για την προστασία του ήπατος. Η σιλυμαρίνη είναι το ενεργό συστατικό του εκχυλίσματος από το φυτό γαϊδουράγκαθο (Silybum marianum).  Αποθηκεύεται σε δροσερό, ξηρό μέρος.

Γιατί χορηγούμε σιλυμαρίνη στη ηπατική ανεπάρκεια;

  1. Έχει αντιοξειδωτική δράση
  2. Ρυθμίζει τη διαπερατότητα της κυτταρικής μεμβράνης
  3. Υποστηρίζει την αναγέννηση του ήπατος (παραγωγή νέων ηπατικών κυττάρων)
  4. Βελτιώνει τη ροή της χολής
  5. Αυξάνει τα επίπεδα της ηπατικής γλουταθειόνης
  6. Έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση
  7. Έχει κυτταροπροστατευτική δράση, ειδικά ηπατοπροστατευτική και νευροπροστατευτική

Ενδείξεις

  1. Διαχείριση κάθε ηπατικής και ηπατοχολικής ασθένειας
  2. Θεραπεία ορισμένων ηπατοτοξικών φαρμάκων και τροφών π.χ. δηλητηρίαση από μανιτάρια
  3. Υποστήριξη της υγείας του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης του συνδρόμου της  γνωσιακής  δυσλειτουργίας του σκύλου (CDS)

Διατίθεται σε διάφορα σκευάσματα:

Μασώμενο δισκίο, δισκίο θρυμματισμού, κάψουλα, σκόνη κλπ.

Δοσολογία

Συνιστάται βασική δόση 6 mg / kg συμπλόκου σιλυβίνης-φωσφατιδυλοχολίνης (SPC).

Προφυλάξεις- Αντενδείξεις

Δεν αναφέρονται.

Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα

Δεν έχουν αναφερθεί ανεπιθύμητες αντιδράσεις.

Άλλες αναφερόμενες αντιδράσεις

Η σιλυμαρίνη είναι καλά ανεκτή, παρόλο που η ήπια γαστρεντερική αναστάτωση είναι πιθανή, όπως συμβαίνει με την έναρξη οποιασδήποτε νέας φαρμακευτικής αγωγής ή δίαιτας.

Διατροφή & Συστατικά (Συμπληρώματα Για Άλογα)

Καθε άλογο είναι μοναδικό και έχει ιδιαίτερες ανάγκες στη διατροφή του. Με την πλήρη σειρά προϊόντων συμπληρωμάτων διατροφής Nutrihorse, προσφέρετε τα κατάλληλα  συστατικά για κάθε άλογο σύμφωνα με τη δραστηριότητα του, την ηλικία και το επίπεδο υγείας του.

EVERYDAY CARE

Η σειρά Nutrihorse Everyday Care περιλαμβάνει συμπληρώματα διατροφής για το άλογό σας σύμφωνα με την ηλικία του και τη δραστηριότητά του. Τα προϊόντα Nutrihorse Everyday Care, περιέχουν μοναδικούς συνδυασμούς βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αμινοξέων για να διασφαλίσουν τη ευζωΐα και την ιδανική φυσική κατάσταση κάθε αλόγου.

MOBILITY

Τα άλογα πρέπει να έχουν υγιείς αρθρώσεις, τένοντες και συνδέσμους με σκοπό να τρέχουν άνετα. Δυστυχώς, αθλητικά, νέα αλλά και ηλικωμένα άλογα έχουν ευαίσθητο μυοσκελετικό σύστημα και παρουσιάζουν πολλά κινητικά προβλήματα. Τα προϊόντα Nutrihorse Mobility έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την υποστήριξη και την ανάπλαση των αρθρώσεων και προάγουν τη μυοσκελετική υγεία. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώς μέτρο πρόληψης.

DIGESTION

Η αυξημένη κατανάλωση συμπυκνωμένων τροφών ή χαμηλής ποιότητας σανού είναι συνήθως η αιτία για πολλά πεπτικά προβλήματα. Η υγιής πέψη είναι απολύτως απαραίτητη για την αξιοποίηση των συστατικών της τροφής, τα οποία με τη σειρά τους αποτελούν τη βάση για τη καλή συνολική σωματική λειτουργία. Τα προϊόντα NutriHorse Digestion, έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν στην αναγέννηση, τη λειτουργία και την προστασία του πεπτικού συστήματος.

IMMUNITY ΚΑΙ DETOX

Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού. Είναι σημαντικό να ενισχύεται το ανοσοποιητικό σύστημα του αλόγου σε περιόδους αυξημένου στρες, όπως κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας, κατά τις μεταφορές, στους διαγωνισμούς, στον τοκετό και στη γαλουχία. Επίσης είναι σημαντική η αποβολή των τοξινών από τον οργανισμό, ειδικά από το συκώτι και τα νεφρά, μετά από ασθένεια, χορήγηση φαρμάκων ή σκληρή εργασία. Τα προϊόντα NutriHorse Immunity και Detox έχουν σχεδιαστεί για να υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα καί την αποτοξίνωση του οργανισμού.

SPORT

Τα άλογα είναι συνηθισμένα σε αθλητικές δραστηριότητες, όπως άλματα, ιππασία και αγώνες ταχύτητας. Επίσης υψηλές σωματικές απαιτήσεις εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, των εκδηλώσεων και των διαγωνισμών. Τα προϊόντα NutriHorse Sport έχουν σχεδιαστεί για να βοηθούν τα άλογα να αντεπεξέρχοναι σε αυτές τις συνθήκες.

COAT, SKIN AND HOOVES

Η ποιότητα και η λάμψη του τριχώματος προϋποθέτουν ένα υγιές δέρμα. Το δέρμα λειτουργεί ως ασπίδα απέναντι στο εξωτερικό περιβάλλον προστατεύοντας το άλογο. Επίσης τα άλογα πρέπει να έχουν δυνατές και ευλύγιστες οπλές. Τα προϊόντα NutriHorse Coat, Skin and Hooves έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να εξασφαλίζουν τη λήψη των αναγκαίων συστατικών για τους σημαντικούς αυτούς ιστούς του οργανισμού.

STRESS

Το στρες μπορεί να ενεργοποιήσει αρκετές επικίνδυνες ασθένειες των αλόγων, γι΄ αυτό η πρόληψή του είναι πολύ σημαντική. Σε περιπτώσεις όπου το στρες δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί πλήρως, πρέπει τουλάχιστον να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις του. Τα προϊόντα NutriHorse Stress έχουν σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ανακουφίζουν τον οργανισμό από τις αρνητικές επιπτώσεις του στρες όταν αυτό εμφανίζεται.

SNACKS

Μετά την ιππασία τα άλογα αξίζουν ένα υγιεινό σνακ. Παράγουμε ποικιλία γεύσεων σνακς και είμαστε σίγουροι ότι το κάθε άλογο θα επιλέξει το αγαπημένο του.

Διατροφή & Συστατικά (Φρέσκο Κρέας)

Φρέσκο, πρωτεΐνη, κρέας

Η διαφορά στο «κρέας» όταν οι συσκευασίες αναγράφουν:

  • Αποξηραμένος σολομός = αφυδατωμένος. Μια ήπια μέθοδος επεξεργασίας η οποία εξασφαλίζει 100% την ποιότητα για περαιτέρω επεξεργασία.
  • Αφυδατωμένη πάπια = ποιοτικό συστατικό που λαμβάνεται από κομματάκια κρέατος, όργανα και μαλακούς ιστούς πάπιας. Μπορεί επίσης να περιέχει μικρές ποσότητες χόνδρου – η ποιότητα του καθορίζεται από την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη (όσο υψηλότερη τόσο το καλύτερο). Δεν περιέχει ποτέ πόδια, κεφάλια, φτερά ή αίμα.
  • Κρέας = μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο όταν μιλάμε για μυϊκό ιστό.
  • Κρέας πάπιας = λαμβάνεται μόνο από μυϊκό ιστό.
  • Αφυδατωμένο κρέας αγριογούρουνου = λαμβάνεται μόνο από μυϊκό ιστό.
  • Συκώτι κοτόπουλου = υδρολυμένο συκώτι κοτόπουλου (για ενισχυμένη γεύση).
  • Χωρίς κόκκαλα = το συστατικό δεν περιέχει κόκκαλα. 
  • Πρωτεΐνη = Προσλαμβάνεται από ένα είδος ζώου (συμπυκνωμένη πηγή πρωτεΐνης). Περιέχει μυϊκό ιστό, καθώς και όργανα και μαλακούς ιστούς, επομένως δεν μπορεί να ονομαστεί μόνο «κρέας».

ΦΡΕΣΚΟ (FRESH) – Σε τι μορφή χρησιμοποιείται; Πώς επηρεάζει την τροφή; Δεν είναι το ίδιο με το αφυδατωμένο κρέας, απλώς με την αντίθετη μέθοδο επεξεργασίας;

  • Φρέσκο (Fresh) = συστατικά που δεν έχουν εκτεθεί σε καμία άλλη επεξεργασία εκτός από τα ανεκτά όρια ψύξης και αποθήκευσης. Το μαγείρεμα, η ξήρανση, η κατάψυξη, η υδρόλυση και παρόμοιες διαδικασίες δεν είναι αποδεκτές, καθώς το συστατικό δεν μπορεί πλέον να θεωρείται φρέσκο.
  • Φρέσκο κοτόπουλο/μοσχάρι/γαλοπούλα… = περιέχει εν μέρει μυϊκό ιστό και εν μέρει όργανα και μαλακούς ιστούς.
  • Η χρήση του φρέσκου κρέατος ως πρώτη ύλη επηρεάζει κυρίως τη γεύση. Καταρχήν, είναι η πιο σύγχρονη μέθοδος επεξεργασίας συστατικών. Σε σύγκριση με το αφυδατωμένο κρέας, περιλαμβάνει ένα λιγότερο στάδιο επεξεργασίας, που σημαίνει τη διατήρηση των αρχικών διατροφικών χαρακτηριστικών του κρέατος και τη γεύση του.

Αναγράφεται το ποσοστό του φρέσκου κρέατος σε υγρή ή ξηρή μορφή;

Αναγράφεται η ποσότητα υπό τη μορφή φρέσκου κρέατος, μέσω της μεθόδου «ανάμειξη σε μπωλ» – αυτό σημαίνει ότι ολόκληρη η φόρμουλα αντιπροσωπεύει το 100%, και καθώς προσθέτουμε τα επιμέρους συστατικά, μετράμε το ποσοστό τους μέσα στο μπωλ. Έτσι, σε ένα μπωλ μπορεί να έχουμε, για παράδειγμα, 40% φρέσκο αρνί και μετά άλλο ένα ποσοστό αρνιού και ούτω καθεξής.

Πώς μοιάζει το φρέσκο κρέας; Πώς αποθηκεύεται; Πώς γίνεται η επεξεργασία του;

Είναι μια ομοιογενώς αλεσμένη πάστα (γαλάκτωμα). Αγοράζεται από σφαγεία, από τα οποία προμηθευόμαστε και συστατικά για τις κονσέρβες που παράγουμε στο εργοστάσιό μας. Η πάστα αυτή, πριν την επεξεργασία της, έχει σύντομη ημερομηνία λήξης κάποιων ημερών. Ένα μέρος χρησιμοποιείται για τις κονσέρβες και ένα μέρος για την παραγωγή κροκέτας. Αποθηκεύεται χωριστά από την ξηρής μορφής πρώτη ύλη σε σφραγισμένο δοχείο το οποίο ψύχεται.

Οι υψηλής ποιότητας κροκέτες που παρασκευάζονται με φρέσκο κρέας πρέπει να περιέχουν επίσης και λίγο αφυδατωμένο κρέας (όπως οι δικές μας) προκειμένου να επιτευχθεί υψηλότερη συγκέντρωση πρωτεΐνης, ώστε οι κροκέτες να εξασφαλίζουν την απαιτούμενη θρεπτική αξία που πρέπει. Γενικώς, όταν μία τροφή περιέχει π.χ. 40% φρέσκο κρέας, τότε μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μία πολύ καλής ποιότητας τροφή.

Χρησιμοποιούμε μόνο αφυδατωμένο κρέας και μαλακούς ιστούς. Δεν χρησιμοποιούμε οστεάλευρα στα προϊόντα μας. Το κρέας μας δεν περιέχει ράμφη, πόδια, κόκκαλα, αίμα ή φτερά. 

Γιατί φρέσκο κρέας;

  • Το φρέσκο κρέας αποτελεί συστατικό υψηλής ποιότητας που περιέχει μόνο μυϊκό ιστό, μαλακούς ιστούς και όργανα.
  • Το φρέσκο κρέας ενισχύει σημαντικά τη γεύση της τροφής χάρη στους χυμούς που περιέχει.
  • Το φρέσκο κρέας αντιπροσωπεύει μια βέλτιστη πηγή ποιοτικών πρωτεϊνών.
  • Το φρέσκο κρέας προέρχεται από τοπικούς προμηθευτές, καθώς πρέπει να υποβληθεί σε επεξεργασία μέσα σε λίγες ώρες. Δεν αποστέλλεται από όλο τον κόσμο.
  • Οι υψηλής ποιότητας κροκέτες που παρασκευάζονται με φρέσκο κρέας πρέπει να περιέχουν επίσης και λίγο αφυδατωμένο κρέας (όπως οι δικές μας) προκειμένου να επιτευχθεί υψηλότερη συγκέντρωση πρωτεΐνης, ώστε οι κροκέτες να εξασφαλίζουν την απαιτούμενη θρεπτική αξία που πρέπει.

 

Σχετικά προϊόντα
keyboard_arrow_left
keyboard_arrow_right
expand_less